بررسی تاثیر مداخلات مشاوره توانبخشی در ارتقای سلامت روان سالمندان پس از بلایا:مروردامنه

هدف:افزایش طول عمر انسان ها و اضافه شدن جمعیت سالمندان یکی از دستاوردهای قرن ۲۱ بوده و سالخوردگی جمعیت پدیده ای است که برخی از جوامع بشری با آن روبرو شده یا خواهند شد.حوادث و بلایای طبیعی منابع مادی و انسانی بشر را تهدید می کند.هرساله در گوشه وکنارجهان حوادث زیادی رخ می دهد که حداقل بخشی از آنها با عوارض شدید مالی و جانی و روانی همراه هستند.بلایای طبیعی برسلامت و رفاه بزرگسالان به خصوص سالمندان تاثیر می گذارد. سراسر جهان سالمندان در مقایسه با دیگر افراد،پس از بلایای طبیعی بیشتر در معرض خطر پیامدهای سلامت روان قراردارند.هدف از این مطالعه بررسی تاثیر مداخلات مشاوره توانبخشی این افراد پس از بلایا بود. روش کار: مرور دامنه بر پایه ی چارچوب ارائه شده توسط آرکسی و اومالی (Arksey and O’Malley) شکل گرفت. این مراحل شامل سوال تحقیق، شناسایی مطالعات، انتخاب مطالعه، ترسیم داده ها، گردآوری، جمع بندی و گزارش نتایج بود. استراتژی جستجو به زبان انگلیسی و فارسی به صورت ترکیبی از تمام اصطلاحات مترداف برای مشاوره توانبخشی سالمندان ، بلایا در پایگاه های Web of Science، Scopus,pubMed در بازه زمانی ۲۰۰۰تا ۲۰۲۳ انجام شد. در نهایت۲۳ مدرک که با معیارهای ورود و خروج مطابقت داشت وارد مطالعه شد. یافته ها: مطالعات مختلف نشان داد که بلایای طبیعی بر سلامت روان افراد به ویژه سالمندان ، تاثیرگذار است. کاهش سلامت روان درابعاد رفتاری و روانی پس ازبلایا ازجمله اختلال درعملکرد، اختلال استرس پس از حادثه، اضطراب، افسردگی، ناامیدی، بی ارزشی،اختلافات خانوادگی ، ترس، بی ارزشی و درماندگی و سایر علائم جسمانی را بیان شد.تاب آوری بعنوان عامل مهم و موثرحفاظتی در سالمندان در برابر بلایا می باشد.همچنین اثربخشی تکنیک های مشاوره توانبخشی پس از بلایا با گذشت زمان نیز مشخص شد.آمادگی بهتر و توانمندسازی جامعه می تواند وضعیت جمعیت آسیب دیده از بلایا را بهبود بخشد.مشاوره توانبخشی می تواند درزمینه روش های حمایتی شامل تقویت قابلیت های فردی و رویکردهای جامعه محور متشکل از نهادهایی مانند آموزش، بهداشت، دولت های محلی و ملی باشد.نتیجه گیری: با توجه به افزایش جهانی تعداد سالمندان متاثر از بلایای طبیعی، خدمات بهداشت روان باید برای رفع نیازهای آنها پس از بلایای طبیعی، به ویژه در زمینه تشخیص زودهنگام و ارائه خدمات مشاوره توانبخشی انجام شود. مداخلات موثر باید قبل، حین و پس از بلایا انجام شود تا اثرات نامطلوب بر سلامت روان بلایا کاهش یابد. برنامه های توانبخشی باید با در نظر گرفتن بافت فرهنگی جامعه و نیازهای جمعیت آسیب دیده انجام شود. به طوری که آن جامعه به روشی جامع برای مقابله با بلایای آینده دست یابد.

کلیدواژه ها:

مشاوره توانبخشی ، سلامت روان ، سالمندان ، بلایا