نماد شناسی گنبد

در این مجال قصد داریم تا گنبد را با رویکرد نمادشناسی مورد مطالعه قرار دهیم و جنبه های گوناگونِ آن را از منظر نمادین بررسی کنیم. پرسش اصلی در این پژوهش عبارت است از اینکه گنبد چه معانی و دلالت های نمادینی دارد. با توجه به اینکه گنبد یک فرم سنتی است و از آنجایی که هنرسنتی به طور کلی بیان و کارکردی نمادین دارد، بنابراین نمادشناسی می تواند موجب فهم و باز شدن بسیاری از ابعاد معنایی این هنر شود. بنا بر ایندر این مقاله می کوشیم تا از طریق نمادشناسی به معانی و مفاهیمی که گنبد بر آن دلالت دارد هرچه بیشتر پی ببریم و معنای آن را بیش از آنچه که تا کنون واگشایی شده است آشکار سازیم. در این پژوهش از روش های ریشه شناختی، واژه شناختی، تطبیقی، تفسیری و اسطوره شناختی استفادهشده است. به علاوه بسیاری از ارتباط های صوری و معنایی در مورد گنبد مورد تأمل و ژرف اندیشی قرار گرفته اند. از میان معانی و دلالت هایی که ازطریق این روش ها برای گنبد به دست می آید می توان به این ها اشاره کرد: روح، آسمان، عرش، عالم امر، خانه، خانه ی خدا، الوهیت، کمال، ابدیت، تمامیت، امکانات بالقوه ی هستی، حرکت از زمین به آسمان و از جسم به روح، تولد، زهدان، آغاز، رستاخیز و امید. چگونگی ارتباط این معانی با گنبددر این نوشتار توضیح داده شده است

کلیدواژه ها:

گنبد ، نماد ، نمادشناسی ، معماری اسلامی ، کره ، پایه ی گنبد