مدیریت بحران آب با استفاده از رویکرد پویایی های سیستم (مطالعه موردی شهر قم)

استان قم یکی از استان های صنعتی ایران بوده که در ناحیه مرکزی کشورمان قرار گرفته است. بدلیل آنکه از نظر جغرافیای طبیعی، این استان در قلمرو کویر مرکزی ایران واقع شده، لذا از حیث آب و هوایی، اقلیم نیمه بیابانی دارد. اما در نواحی دشتی این استان که عمدتا در مرکز و شمال شرق آن قرار داشته و با شیبی ملایم از غرب به شرق به سمت دریاچه نمک و حوض سلطان کشیده شده اند، وجود تشکیلات گچی و نمکی باعث شور شدن سفره های آب زیر زمینی این مناطق شده است . به طورکلی در استان قم هر چه از نواحی غربی و کوهستانی جنوب به سمت دریاچه نمک و دشت مسیله حرکت کنیم، از کیفیت خاک و آب کاسته شده و دشت ها تبدیل به بیابان های خشک و بی آب و علف خالی از سکنه می شوند. امروزه جمعیتی حدود یک میلیون و دویست هزار نفر در شهر قم، مرکز استان قم، زندگی می کنند. اما به علت افزایش تقاضا و کمبود آب در سالهای اخیر و به دلیل تغییر اقلیم در آینده، تقاضای آب مورد نیاز این شهرستان افزایش خواهد یافت. پل زدن بین شکاف عرضه و تقاضا نیازمند به ابزارهای مدیریتی قدرتمند است. در این تحقیق، سیستم آب شهری قم با استفاده از روش سیستم دینامیک مدل شده و با به کارگیری مدلسازی پویا تلاش شده است که با دیدی جامع نسبت به سیستم آب قم پرداخته شود و با استفاده از شبیه سازی رفتاری در محیط نرم افزارVensim مدیریت یکپارچه منابع آب در متغیر اصلی و رفتار مرجع سیستم مورد بررسی قرار گیرد. ضمنا با فرض کم آبی در شهر قم و با مطالعه سیستم، متغیرهای تاثیرگذار بر سیستم آب شهری قم شناسایی می گردند.

کلیدواژه ها:

بحران آب ، شهر قم ، پویایی های سیستم ، نرم افزارVensim .