ارزیابی نقش مانکجی لیمجی هاتریا در جریان تاریخ نگاری محلی ایران در عصر ناصری

پارسیان هند از سده نهم هجری قمری با انگیزه های دینی، فرهنگی و اقتصادی با زرتشتیان ایران ارتباط برقرار کردند. در نتیجه روابط میان آنها و زرتشتیان ایران مجموعه آثاری درباره متون زرتشتی، تاریخ و جغرافیای ایران نوشته شد که این آثار را می توان دستاورد ایران شناسانه پارسیان هند نسبت به سرزمین و تاریخ نیاکانشان دانست. مانکجی لیمجی هوشنگ هاتریا (۱۲۳۰-۱۳۰۷ق)، یکی از فرستادگان پارسیان نزد زرتشتیان ایران است که در دوره حضور طولانی اش در ایران اقدامات مهمی انجام داد. یکی از اقدامات وی تشویق و سازماندهی افراد برای نگارش تاریخ های محلی است. وی در ارتباط با دربار و مقامات، جمعی از نویسندگان محلی را مامور نگارش تاریخ ایالات و ولایات ایران کرد. مسئله اصلی در پژوهش حاضر این است که مانکجی در تکوین و تحول تاریخ نویسی محلی در دوره ناصری چه نقشی ایفا کرد؟ در مقاله حاضر، با بهره مندی از روش تحقیق تاریخی با رویکرد توصیفی-تحلیلی، با تکیه بر منابع و پژوهش های تاریخی، نقش، اهداف و انگیزه های مانکجی در جریان تاریخ نویسی محلی دوره ناصری بررسی شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که مانکجی نگرشی نوستالژیک نسبت به تاریخ ایران داشت، این حسرت به گذشته و بازشناخت آن سبب شد وی با بینشی ناسیونالیستی و باستان گرایانه به جمع آوری اطلاعات درباره شهرهای کهن و آثار و بقایایی باستانی بپردازد.

کلیدواژه ها:

قاجاریه ، تاریخ نگاری محلی ، ناسیونالیسم ، باستانگرایی ، مانکجی لیمجی هوشنگ هاتریا