بررسی موضوعی سفرنامه های سیاحان بریتانیایی درباره گویش ها و لهجه های بختیاری ها

سفرنامه های سیاحان خارجی، دربردارنده واقعیات اجتماعی، تاریخی، فرهنگی و ادبی هستند که امروزه نقش مهمی در پژوهش های ایران شناسی ایفا می کنند. این آثار منابع اطلاعاتی دست اولی هستند که به دست یک خارجی درباره یک کشور و مردمان آن نگاشته شده اند. سفرنامه ها در میان متون و منابع مکتوب، نمونه مشابهی ندارند و از نظر اطلاعاتی منحصربه فردند چراکه ماموران کشورهای غربی در طول تاریخ برای کسب اطلاعات و آشنایی با فرهنگ، تاریخ و جغرافیای کشور مقصد سفر کرده و دیده ها و شنیده های خود را ثبت کرده اند. زبان و ادبیات، گویش ها و لهجه های ایرانیان در مناطق مختلف جغرافیایی از جمله مهمترین موضوع هایی است که سیاحان غربی پس از سفر به ایران بدان پرداخته اند. با توجه به تنوع اقوام و نژادهای ایرانی در ادوار مختلف تاریخی ایران، زیان، لهجه و گویش های متعددی وجود داشته که بررسی پیرامون آنها حائز اهمیت است. با توجه به اهمیت گزارش ها و خاطرات غربی ها در مطالعات ایران شناختی، در این مقاله با بررسی و مطالعه ۱۳۰ جلد از سفرنامه های ترجمه شده سیاحان بریتانیایی که از زمان حکومت صفویان تا پایان دوره پهلوی دوم به ایران سفر می کردند، به طور اختصاصی «زبان، گویش و لهجه بختیاری ها» بررسی شده و سیاحان با توجه به دوره تاریخی سفرشان به ایران، از زمان فتحعلی شاه قاجار تا رضا شاه پهلوی، انتخاب و معرفی شده اند. دیدگاه های این سیاحان، اطلاعات قابل توجهی راجع به ریشه و اصالت زبان، لهجه و گویش بختیاری ها به دست می دهد که در مطالعات تاریخی قابل تامل و بررسی است.

کلیدواژه ها:

ایران ، سفرنامه ها ، سیاحان بریتانیایی ، زبان ها ، گویش ها و لهجه ها ، بختیاری ها