انعقاد عقد در فضای سایبری از منظر حقوق بین الملل

سرعت حیرت آور، هزینه پایین و وجود توجیه قابل قبول اقتصادی استفاده از سیستم های اینترنتی و الکترونیکی در قراردادهای تجارتی و حتی غیر تجارتی، موجب گردید که قراردادهای الکترونیکی جایگزین قراردادهای سنتی شده و با شتاب غیرقابل باوری فراگیر شود به دنبال آن چالش جدی را که حوزه مسائل مختلف حقوقی برای قضات و حقوقدانان به جای گذارد. این امر سبب وضع مقررات ویژه تجارت الکترونیک در سطح داخلی و بین المللی گردید. یکی از اساسی ترین بحث در این خصوص، صحت انعقاد، لازم الاجرا بودن و اعتبار این قراردادها است؛ این که آیا ارکان و شرایط اساسی عقد در قراردادهای مزبور موجود است و تاثیر ان زمان و مکان قراردادی چگونه است؟ قراردادهای منعقد شده در این فضای مجازی با توجه به روشهای متنوع انعقاد قرارداد بویژه عقود انعقاد یافته توسط سامانه هشومند و بدون مداخله ارداه انسانی، به چه میزان از اعتبار حقوقی برخوردار است؟تمام مقررات و کنوانسیون های بین المللی با معادل سازی برای نوشته، اصل و امضاء بر اعتبار قراردادهای منعقد با ابزار الکترونیکی تاکید کردند.شیوه های انعقاد قراردادهای الکترونیکی همانند قراردادهای ایمیلی، مبادلات اطلاعات الکترونیکی، کلیک رپ، بروس رپ، شرینگ رپ، از جهت اعتبار حقوقی و قابلیت استناد به آن متفاوتند. قراردادهایی که توسط سامانه هوشمند به طور خودکار و خود مختار صورت می گیرد، صحت آن بر اساس اسناد کنوانسیون های بین المللی صحیح و معتبر است.برخلاف حقوق نوشته که زمان انعقاد قرارداد را باید از زمان ارسال قبول دانست در کنوانسیون بیع بین المللی کالا (۱۹۸۰) وین زمان انعقاد قرارداد را باید از زمان وصول قبول دانست کنوانسیون ۲۰۰۵ ژنو و قانون نمونه، با بی تاثیر دانستن محل استقرار سیستم های پشتیبان و اصل ساز و نماینده های آن و آدرس و نام دامنه، یک محل مفروضی را برای ارسال و دریافت داده پیام و در نتیجه مکان انعقاد قرارداد در نظر گرفت. از منظرحقوق بین الملل با الحاق کشورها به کنوانسیون های بین المللی خلاء های موجود در قوانین و مقررات حل خواهد شد و تعارضات موجود بین کشورها (حقوق کامن لو و حقوق نوشته ) به حداقل می رسد.

کلیدواژه ها:

قرارداد های تجاری ، کنوانسیون های بین المللی ، ایجاب و قبول الکترونیکی ، شیوه های انعقاد قرارداد