اثربخشی مداخله شناختی – رفتاری براختلالات شخصیت، اشتیاق و وسوسه مصرف مواد در مقیمان مرکزجامع بازتوانی زاهدان

این پژوهش با هدف، بررسی تاثیر مداخله شناختی رفتاری بر اختلالات شخصیت، اشتیاق برای درمان اعتیاد و وسوسه مصرف مواد در میان مقیمان مرکز جامع درمان و بازتوانی افراد با سوء مصرف مواد در زاهدان در قالب پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مراجعان مقیم مرکز جامع درمان و بازتوانی افراد با سوء مصرف مواد در زاهدان در سال ۱۳۹۹و بهار ۱۴۰۰ بودند. نمونه آماری پژوهش، تصادفی خوشه ای چند مرحله ای بود و دو گروه کنترل و آزمایش به تعداد ۳۰ نفر ( ۱۵ نفر در گروه کنترل و ۱۵ نفر در گروه آزمایش ) انتخاب شدند. آزمودنی ها در این پژوهش به پرسشنامه های اختلال شخصیت بالینی چندمحوری ( میلون، ۱۹۹۰ )، پرسشنامه اشتیاق برای درمان اعتیاد ( میلر و تونیگان، ۱۹۹۶ ) و پرسشنامه سنجش وسوسه مصرف مواد پس از ترک ( فدردی، برعرفان و ضیایی، ۲۰۰۸ ) در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های تحلیل کوواریانس چند متغیره، تحلیل واریانس دوراهه و آزمون تعقیبی هاتلینگ استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان اختلالات شخصیت گروه آزمایش در زیر مقیاسهای الگوهای شخصیت بالینی، الگوهای شخصیتی شدید، مقیاس نشانگان بالینی، نشانگان بالینی جدی و اختلالات چندگانه نسبت به گروه کنترل تفاوت معنادار بدست آمد. بنابراین گروه درمانی شناختی رفتاری، بر الگوهای اختلال شخصیت دارای اثرگذاری کاهشی بوده و باعث بهبود الگوهای اختلالات شخصیت در میان مقیمان مرکز جامع درمان و بازتوانی افراد با سوء مصرف مواد در زاهدان در مقایسه با گروه کنترل شده است. علاوه بر این، نتایج به دست آمده دیگر پژوهش نشان می دهد که درمان شناختی رفتاری بر اشتیاق برای درمان اعتیاد دارای اثرگذاری افزایشی بوده و باعث افزایش اشتیاق برای درمان اعتیاد در معتادان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است و به علاوه میزان وسوسه مصرف مواد گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل تفاوت معنادار بدست آمد. بنابراین گروه درمانی شناختی رفتاری با اثرگذاری کاهشی، باعث کاهش وسوسه مصرف مواد در معتادان گروه آزمایش در مقایسه با کنترل شده است.

کلیدواژه ها:

مداخله شناختی – رفتاری ، اختلالات شخصیت ، اشتیاق ، وسوسه مصرف مواد