واکاوی و تحلیل نمود آسیب روانی و اضطراب در اشعار ابن یمین فریومدی(بر اساس نظریه کارن هورنای)

ادبیات و روانشناسی از جمله علومی هستند که با یکدیگر ارتباط عمیق و تنگاتنگی دارند؛ این ارتباط در نقد روانکاوی به خوبی به بیان اسلوب های روانشناسی و زیرساخت های روحی شخصیت ها در آثار داستانی جلوه گر است. نقد روانشناسانه شگردی تازه جدیدی از بررسی و مطالعه آثار ادبی، شعر و داستان است که از نیمه دوم قرن نوزدهم و نیمه اول قرن بیستم توسط جمعی از روانشناسان مانند کارن هورنای مطرح شد. هورنای روانشناس شهیر آلمانی (۱۸۸۵ ۱۹۵۲ م) با مطرح ساختن نظریه اضطراب اساسی، برخلاف استاد خود فروید، ریشه رفتار انسان را نه در سائق های فیزیولوژیک و جسمی، بلکه برآیند حاصل عوامل محیطی و اجتماعی دانست. ابن یمین یکی از شاعران نامی ادبیات فارسی به شمار می رود که تاکنون جنبه ها و زوایای گوناگونی اشعار او به ویژه قطعات وی مورد توجه قرار گرفته و مضامین تعلیمی و مدحی و... در شعر او از دیدگاه های مختلف تحلیل شده است. بررسی و تحلیل اشعار وی از جنبه نقد روانشناسی بر مبانی نظریات کارن هورنای با روحیات و محیط اجتماعی عصر و زمانه ابن یمین می تواند به خوبی زوایای مغفول دیگری از اشعار وی را آشکار نماید. هدف اصلی این پژوهش بررسی موضوع روانشناسی اشعار ابن یمین از دریچه ای نو برای شناخت و شناساندن سروده های این شاعر نامدار و بلندآوازه بر علاقه مندان و پژوهشگران خواهد بود. روش پژوهش پیش رو توصیفی تحلیلی بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و شیوه سندکاوی است که در آن نمونه ها به روش سامانمند و تصادفی از دیوان ابن یمین انتخاب شده است. یافته ها و نتایج پژوهش حاکی از آن است که محیط اجتماعی و جهان پیرامون و روابط انسانی و حکومت می تواند در ایجاد احساس، ترس، اضطراب و ناکامی موثر باشد. اضطراب به عنوان سازوکاری تدافعی در مقابل عدم امنیت روانی محیط پیرامون جامعه و سلطه پروری روزگار در شعر ابن یمین است.