مقایسه اثربخشی برنامه زمانی پارادوکسی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مکانیسم های دفاعی و علائم اضطراب اجتماعی افراد دارای نشانگان اختلال اضطراب اجتماعی

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی برنامه زمانی پارادوکسی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مکانیسم های دفاعی و علائم اضطراب اجتماعی افراد دارای نشانگان اختلال اضطراب اجتماعی انجام شد. روش پژوهش از نوع طرح آزمایشی تک آزمودنی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان کارشناسی روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد بود که پس از کسب نمره بالای اضطراب اجتماعی، تشخیص گذاری با مصاحبه ساختاریافته و انطباق با ملاک های ورود و خروج، ۶ نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. اعضای نمونه با تعیین خط پایه، به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، برنامه زمانی پارادوکسی و یک گروه گواه قرار گرفتند. جلسات مداخله در ۱۲ جلسه ۹۰ دقیقه ای برای گروه های آزمایش به شکل جداگانه اجرا شد و گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. دوره پیگیری نیز در دو مرحله یک ماهه و دو ماهه انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه سبک های دفاعی اندروز و همکاران (۱۹۹۳) و پرسشنامه اضطراب اجتماعی (۲۰۰۰) استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از شاخص های روند، ثبات، درصد داده های ناهمپوش و همپوش انجام شد. نتایج نشان داد تفاوت معناداری بین اثربخشی برنامه زمانی پارادوکسی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مکانیسم های دفاعی و علائم اضطراب اجتماعی وجود دارد. چنانکه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد نسبت به برنامه زمانی پارادکسی، تاثیر بیشتری بر مکانیسم های دفاعی و نشانگان اضطراب اجتماعی داشتند؛ اثرات آن در مراحل پیگیری نیز پایدار بود. بنابراین، کاربست درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به عنوان اولویت درمانی به منظور بهبود مکانیسم های دفاعی و علائم اضطراب اجتماعی پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ، برنامه زمانی پارادوکسی ، مکانیسم های دفاعی ، نشانگان اضطراب اجتماعی