مقابله و ارزیابی تفاوت های سبک محتوایی و نگارشی تاریخ جهانگشای عطاملک جوینی و جامع التواریخ رشیدالد ین همدانی

پس از حمله مغول به فلات ایران، و دستیابی به ذخایر علم و دانش این سرزمین و همچنین منابع سرشار مالی ، و بهرهگیری از آنها توسط این قوم وحشی ، چیزی که بیش از همه ذهن ایرانیان را مشغول کرد این بود که ؛ چرا بی خبری و غفلت درباره این ثروت علمی و ادبی ایشان را گرفتار چنین بلای عظیمی کرده است . سرتاسر قرن هفتم از فعالیت های علمی ایرانیان کم بهره است و تنها ادب و ادیبان زبان فارسی و مورخین ، بار این عظمت را به دوش می کشند. تاریخ و حوادث به خودی خود جذابیتی ندارد. آنچه که آدمی را شیفته می کند چرایی تاریخ است ، که جواب آن جز به وساطت مورخی امین و آگاه دست نخواهد داد. در این مقاله ، به قیاسی پرداخته ایم میان دو اثر تاریخی در عصر حمله مغول، که یکی تاریخ جهانگشای علاءالد ین عطاملک محم د جوینی و دیگری جامع التواریخ رشدالدی ین فضل االله همدانی است . به طور ویژه سعی شده است که مهارت این دو نویسنده،از لحاظ ادبی و تا حدی منبع شناسی تاریخی ، با توجه به شباهت ها و تفاوتهای این دو اثر، در مقابل هم ، از کوتاهی ها و اهتمامها، نمایانده شود. روش به کار رفته در این مقاله ، روشی قیاسمند، درتطبیق متقابل دو اثر، از لحاظ سبک نویسندگان و اثر هر کدام، در قالب و محتوا و شیوه نگارش ومنبع یابی نویسندگان آنهاست. ناگفته نماند، که این دو اثر، به دلیل عدم تطابق صد درصدی موضوعو محتوای تاریخی، به طور کامل قابل قیاس نبوده و نیستند.

کلیدواژه ها:

عطاملک جوینی ، جهانگشای ، جامع التواریخ ، تاریخ ، ادبی