کتاب بادهای افسون (مقدمه ای بر شناخت علوم غریبه در ایران) در ترازوی نقد

علی رغم اهمیت تاریخی علوم غریبه در ایران و نقش و تاثیر آن بر زندگی فردی و اجتماعی عامه مردم در گذشته ، با خلاء جدی پژوهش های نظری در این حوزه روبه روییم ؛ به گونه ای که تعداد تحقیقات و تتبعات قابل اعتناء در این موضوع به انگشتان یک دست هم نمی رسد. کتاب بادهای افسون (مقدمه ای بر شناخت علوم غریبه در ایران) از جمله آثاری است که کوشیده تا مبانی و مقدمات علوم غریبه را به بحث بگذارد و مختصری از سیر تحولات آن را به دست دهد. این کتاب به قلم پرویز براتی است که از دیگر آثار او می توان به کتابهای سرگذشت نقاشی در ایران و دیونامه اشاره کرد. هرچند تلاش نویسنده در جهت معرفی علوم غریبه به مخاطبان امروز، شایسته قدردانی است ، آسیب های روششناختی متعدد و بی دقتی های تاریخی فراوانی که در این کتاب وجود دارد، ضرورت بازنگری های کلی در متن و محتوای آن را نشان می دهد. خلط اصطلاحاتی نظیر »جادو«، »علوم غریبه « و »باورهای عامه «، تکرار و جابه جایی مطالب در مواضع مختلف ، طرح مسائل نامرتبط به کاربرد علوم غریبه در ایران، بی توجهی به انعکاس این علوم و آثار آن در متون ادبی کهن و معاصر فارسی ، عدم سنجش انتقادی مآخذ و مراجع ، غفلت از منابع تازهتالیف ، و چند افتادگی اساسی و غلط فاحش درباره مشاهیری نظیر جابربن حیان و سهروردی از جمله کاستی های کتاب مورد بحث ماست که در این مقاله مطمح نظر قرارگرفته است .

کلیدواژه ها:

بادهای افسون ، پرویز براتی ، علوم غریبه .