ساز و کارهای بومی مدیریت چرا در مراتع نیمه بیابانی جنوب شرق اصفهان
محل انتشار: نشریه مدیریت اکوسیستم، دوره: 2، شماره: 4
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 51
نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_EMJ-2-4_002
تاریخ نمایه سازی: 15 مرداد 1403
چکیده مقاله:
پاسخ به اینکه تجربه و دانش بومی مرتعداران و عشایر در خصوص مدیریت مراتع، چگونه است و چگونه می توان دانش موجود را در طرح های مرتعداری بکار برد، از مباحث مهم مدیریت مراتع است. در این رابطه، ساز و کارهای بومی مدیریت چرا در مراتع نیمه بیابانی جنوب شرق اصفهان، مورد بررسی قرار گرفت. روش انجام پژوهش، کیفی بود و ضمن انجام مصاحبه های عمیق و جمع آوری اطلاعات، سوالات محوری در خصوص نحوه مدیریت چرا و رفتار چرایی دام ها، تعیین شد. جمع بندی اظهارات مصاحبه شوندگان و منابع کتابخانه ای، نشان داد که رفتار چرایی دام در ماه های مختلف فصل چرا، از لحاظ سرعت حرکت و ساعات حضور گله در مرتع، منابع تغذیه، مقدار علوفه مورد نیاز و مقدار مصرف علوفه، متفاوت است و تحت تاثیر کمیت و کیفیت علوفه ترکیب گیاهی قرار دارد. هدایت گله در طول فصل چرا، با دو سیستم چرای مداوم و تناوبی- استراحتی انجام می شود. انتخاب سیستم چرایی، در ارتباط با درجه رجحان گونه ها، مقدار علوفه قابل برداشت و اهداف مدیریتی قرار می گیرد. در ماه های سرد سال، سیستم چرای مداوم بکار گرفته می شود و با گرم شدن هوا و مساعد شدن شرایط برای رشد مجدد گیاهان، از سیستم چرای تناوبی- استراحتی، استفاده می شود که تعداد قطعات چرا در هر چراگاه، ۲۸ قطعه و تعداد دفعات چرا در هر قطعه، دو بار در سال در نظر گرفته می شود. دوره چرا در هر یک از قطعات، یک روز و دوره استراحت، چهار روز درنظر گرفته می شود. کل مواد غذایی قابل هضم در مساحت ۵۰۰۰ هکتاری محدوده چراگاهی مورد پژوهش، معادل ۱۴۱۱۵۷ کیلوگرم و مقدار تقاضای کل مواد غذایی قابل هضم ، ۱۴۶۳۶۱ کیلوگرم می باشد. با این شرایط، در ماه های آذر، دی، بهمن و اسفند، به ترتیب ۲۹/۵، ۲۸/۵، ۲۲/۸ و ۱۱/۳ درصد کسری علوفه و در دوره رشد گیاهان (ماه های فروردین و اردیبهشت)، ۵۱/۶ و ۳/۶ درصد علوفه مازاد بر نیاز، وجود دارد. در مجموع، سیستم های مذکور که از طریق تجربه و دانش بومی مرتعداری و با هدف برقراری توازن علوفه با نیاز روزانه دام در ماه های مختلف فصل چرا، طراحی و اجرا می گردد؛ با اصول و مبانی دانش مرتعداری نوین، تطابق دارد که در صورت لحاظ نمودن آنها در طرح های مرتعداری، ضمن فراهم نمودن زمینه مشارکت بهره برداران در تهیه و اجرای طرح های مرتعداری، موفقیت بیشتر طرح ها را نیز فراهم خواهد نمود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
جواد معتمدی
دانشیار پژوهشی بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران.
علی محبی
استادیار پژوهش، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران.
کامبیز علیزاده
کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :