طراحی فضای آموزشی پایدار منطبق بر اصول معماری ایرانی اسلامی

امروزه با توجه به رشد جمعیت در شهرها، نیاز روز افزون به وجود فضاهای آموزشی به خوبی قابل مشاهده است . فضاهای آموزشی تاثیر غیر قابل انکاری بر آموزه های مخاطبین دارند. نابسامانی ها و آشفتگی هایی که در معماری بسیاری از ساختمانها در شهرهای بزرگ ایران مشاهده می شود، ناشی از تقلید بی اساس از الگوهای معماری غربی است و علی رغم جود پیشینه معماری ایرانی - اسلامی غنی در کشور، مورد بی مهری طراحان و معماران عصر حاضر قرار گرفته است . همین امر سبب شده تا این بناها از هویت ایرانی -اسلامی دور بمانند، متاسفانه فضاهای آموزشی نیز از این امر مستثنی نیستند. مبحث پایداری به عنوان نقطه عطفی در مسیر توسعه توجه مجامع جهانی را به خود جلب کرده است ، معماری پایدار ضمن لحاظ کردن نیازهای انسانی به پایدارسازی آثار معماری به لحاظ کالبدی و اجتماعی کمک می کند. همین امر سبب شده تا با نگاهی ناقدانه نسبت به وضعیت معماری معاصر، رویکرد پایداری در طراحی اهمیت ویژه ای پیدا کند. متاسفانه با وجود فرهنگ غنی در معماری ایرانی ، تاکنون تلاش های اندکی برای درک مفاهیم معماری ایرانی - اسلامی و تاثیری که می توانند بر ارتقای سطح پایداری یک مکان داشته باشند، صورت گرفته است . این تحقیق با هدف تبیین شاخصه های پایداری و تطبیق آن با مولفه های معماری سنتی ، مبتنی بر بازشناسی ارزش های ایرانی -اسلامی و همچنین ارائه راهکارهایی جهت طراحی ”فضای آموزشی پایدار” بر اساس اصول معماری ایرانی صورت گرفته است . روش پژوهش این نوشتار تحلیل توصیفی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است . نتایج این پژوهش نشان می دهد ارتباط و همپوشانی عمیقی میان دو مفهوم پایداری و ارزش های نهادینه شده در معماری ایرانی - اسلامی از جمله مردم واری ، پرهیز از بیهودگی ، درونگرایی ، خودبسندگی ، پیمون و نیارش و... وجود دارد و می توان با هم افزایی این مفاهیم »اصول طراحی فضای آموزشی پایدار« را باز نویسی نمود.

کلیدواژه ها:

فضای آموزشی ، پایداری ، معماری سنتی ، اصول و ارزش های معماری ایرانی اسلامی