تبیین نقش مولفه های شرایط محیطی خانه کودک با رویکرد تعامل کودک و محیط

بیان مسئله کودکان نقش بسیار مهمی در جامعه دارند و توجه به نیازهای آنها از اهمیت بسزایی برخوردار است . در واقع ، کودکان به عنوان آینده جامعه شناخته می شوند و توجه به نیازهای آنها نقش بسیار حیاتی در ساختار و پیشرفت جامعه دارد. دوران کودکی یکی از مهم ترین دورههای زندگی هر فرد است . در این دوران، اساسهای شخصیتی ، اجتماعی و هویت فردی ایجاد می شود و برخی از مهم ترین ویژگی ها از جمله ویژگی های شخصیتی فرد در این دوران شکل می گیرد. خاطرات دوران کودکی برای هر فرد اهمیت زیادی دارد. این خاطرات عمدتا از تجربیات و تجربه هایی است که در آغاز زندگی و در محیطی که کودک در آن بزرگ می شود، اتفاق می افتد. این محیط و تجربیات دوران کودکی می تواند تاثیرات عمیقی بر رشد، شکل گیری شخصیت و ارزشهای فرد داشته باشد. خانه کودک یکی از مکانهایی است که کودکان علاوه بر خانه زمان زیادی را در آن سپری می کنند. خانه کودک یک محیط آموزشی و بازی برای کودکان زیر ۷ سال است که به طور عمده زمینه آماده سازی کودکان را قبل از ورود به مدرسه فراهم می کند. تغییرات در شیوه زندگی افراد، مشغولیت مادران، کمبود هم بازی و محدودیت های مسکن موجب افزایش توجه به این محیط ها شده است . تحقیقات نشان می دهد که محیط پیرامون کودک نقش مهمی در سلامت جسمی ، روانی و رشد خلاقیت کودکان ایفا می کند. از این رو طراحی مناسب با شرایط کودکان و ایجاد جذابیت برای آن ها می تواند باعث ترغیب آن ها شود. یکی دیگر از این عوامل ترغیب آن ها از طریق تعامل با محیط است . گر کودک با محیط اطرافش ارتباط برقرار کند و انس بیابد، جذب آن مکان می شود چون تعامل کودک با محیط اثیرت زیادی در سلامت جسمی ، روحی و اجتماعی کودک دارد.هدف این پژوهش ، شناخت و تحلیل نظریه های موجود در حوزه مهارت های تعاملات اجتماعی کودکان، در محیط های یادگیری و آموزشی مانند مهد کودک و دبستان و بررسی عوامل تاثیرگذار در فرایند کمک به رشد مهارت های اجتماعی آنها می باشد. کودکانی که در محیط های نامناسب و نامعقول حضور دارند، قادر به برقراری ارتباط صحیح و مناسب نمی باشند و این امر باعث می شود فرد در بین دیگران احساس راحتی در برقراری تعاملات اجتماعی نداشته باشد. در حال حاضر بسیاری از محققان اعتقاد دارند مهارت های اجتماعی آموختنی هستند و با تربیت و آموزش می توان ارتباط صحیح و مناسب را به کودک آموخت . هر چقدر تعامل کودک و محیط بیشتر باشد، رشد و پرورش استعدادهای نهفته در محیطی امن و سالم و ایجاد محیطی کودکانه و لذت بخش به همراه آموزش باعث رشد پایه ای شخصیتی کودک و برخوردهای اجتماعی سازنده، استقلال و دفاع از حقوق خود می شود.روش تحقیق حاضر به شیوه پژوهش توصیفی -تحلیلی انجام شده است . و می توان تحقیق حاضر از نوع کاربردی دانست چرا که نتایج آن مستقیما”در حوزه های گرافیک محیطی کاربرد دارد. برای جمع آوری اطلاعات از روش مطالعات کتابخانه ای شامل کتب ، مقاالت ، مجلاتواستفاده از اینترنت و تجربیات اهل فن جمع آوری و استفاده شده است . تمرکز آن دردرجه اول به زمان حال است هرچند غالبا رویدادهاوآثار گذشته را نیز که به شرایط موجود مرتبط می باشند موردبررسی قرار می دهد. یافته ها نشان می دهد که کیفیت های ادارکی فضاهای معماری و طبیعت و قابلیت های آن در ارتقاء مهارت های اجتماعی کودکان موثر است . محیط طبیعی و خلاق ضمن تامین نیازه های روانی و جسمانی کودکان، با داشتن کیفیت هایی همچون،انعطاف پذیری ،تنوع،چالش برانگیزی ،بی انتهایی با پیچیدگی و وحدت ادراکی می تواند در کنار ایجاد فرصت هایی برای شخص سازی و مشارکت در ساخت فضاهای داخلی یا منظر و طبیعت ،بستر مناسبی برای رشد و پرورش مهارت های اجتماعی کودکان در تلفیق با فضاهای طبیعی باشد. براساس نتایج این پژوهش طراحی خانه کودک با تاکیدبر نقش طبیعت در ارتقای سطح مهارت های اجتماعی کودکان موثر است.

کلیدواژه ها:

تعامل اجتماعی ، خانه کودک ، روانشناسی محیط ، فضاهای آموزشی