تبیین سیر تاریخی تحولات کالبدی طبیعی شهر آمل

شناخت نظام مند از پیشینه شهرهای تاریخی ایران و درکی عمیق از تحولات کالبدی، طبیعی، تاریخی، سیاسی - اجتماعی و اقتصادی آن و ارائه الگو و خط سیری که بیان کننده روند تحولات شهر است از مهم ترین موضوعات تاریخ تمدن ایران اسلامی است. به همان اندازه که این مهم می تواند درک روشنی از رفتارهای آتی یک شهر به پژوهشگران و تهیه کنندگان طرح ها دهد، خلا این شناخت نیز موجب گسست تاریخی و هویتی ساکنان با شهر به عنوان بستر زندگی، رشد و فعالیت شهروندان خواهد بود. با پذیرش این موضوع، آنگاه ارائه یک الگو و خط سیر مشخص که بیان کننده روند تحولات شهر است اهمیتی دوچندان می یابد. شهر آمل به عنوان یکی از راهبردی ترین کانون های جمعیتی شمال کشور دست خوش تغییرات متعدد در پیشینه سکونتگاهی خود بوده است. عمده این تحولات که سازمان فضایی شهر را تحت تاثیر خود قرار داده حول عنصر اصلی طبیعی ساختاربخش آن شکل گرفته است. هدف تحقیق شناسایی ساختارهای اصلی کالبدی و طبیعی سازنده تمدن آمل با استفاده از داده های تاریخی است. این تحقیق با روش تفسیری - تاریخی به انجام رسیده و یافته ها در قالب سیر تحولات کالبدی (رشد و افول شهر در ادوار تاریخی) با استفاده از دیاگرام بمونت بیان شده است. نتایج حاصله گویای آن است که برای ایجاد پیوند هویتی - عملکردی بین دوره های تاریخی گذشته شهر و طرح های توسعه فعلی و آتی آن باید توجه به نمادها و نشانه های تاریخی، بازیابی نقش تجاری و بازرگانی شهر، پیوند بین گذشته و آینده شهر و بهره گیری از ظرفیت های رودخانه اصلی موجود در شهر مدنظر قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

سیر تاریخی ، تحولات کالبدی - طبیعی ، دیاگرام بمونت ، آمل