نخستین فضاهای زیستی و عبادی ارمنیان در تهران قدیم

به دنبال رشته جنگ هایی سرنوشت ساز میان ایران و عثمانی، در حدفاصل سال های ۱۶۰۲ تا۱۶۲۰ میلادی شاه عباس اول ناچار شد بخشی اعظم از مناطق مرزی ارمن ینشین را خالی از سکنهسازد و آنان را به استان های مرکزی، گیلان و نواحی جنوب ایران کوچ دهد. ۴ درواقع، بهره گیریاز استادکاران و پیشه وران ماهر ارمنی در اصفهان (پایتخت) و نیز محروم ساختن عثمانی ها ازیک مستعمره ی ارمنی نشین ۶ از اهداف اصلی پادشاه ایران در انتقال جمعی از ارمنیان به اصفهانبه شمار می آمدند. شاه عباس برای جبران دوری ارمنیان از کاشانه شان امتیازاتی ویژه به آناناعطا کرد و آن گونه که از فرمان او برمی آید آنها را مورد لطف خود قرارداد. پس از مرگ اینشاه مقتدر به تدریج ورق کامیابی ارمنیان در اصفهان برگشت. در پی آنکه آغامحمدخان قاجارتهران را به پایتختی برگزیند جمع کثیری از این گروه به تهران منتقل شدند و در این شهر بهادامه زندگی پرداختند و بنابر نتایج سرشماری آبان ماه ۱۳۷۵ مرکز آمار ایران ۶۸۸ , ۵۸ نفر ازجمعیت امروزه تهران را به خود اختصاص داده اند. در خصوص علت مهاجرت ارمنیان به تهرانو نحوه استقرار آنها در پایتخت جدید اطلاعات چندانی در دست نیست. به علاوه اطلاعات ما درخصوص نخستین محله های زیستی مورداستفاده آنها در بافت قدیم شهر تهران، وضع معیشت،شیوه تعامل آنان با ساکنان این شهر و نقش آفرینی آن ها در صحنه های سیاست و روابط بین المللنیز بسیار اندک است. ازاین رو، بر آن شدیم تا با استفاده از منابع مکتوب و مستندات تاریخیموجود در بافت قدیم شهر تهران به موارد فوق پاسخ گوییم.

کلیدواژه ها:

مهاجرت ارمنیان ، ارمنیان تهران ، کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس ، کلیسای گئورگ مقدس