واکاوی انسجام کالبدی بازارهای تاریخی اصفهان، کرمان و بازار کفاش های تهران

ساختار بازارهای سنتی و اجزاء و اندام های معماری آن ضمن داشتن هویتی مستقل، دارای پیوندی معنی دار باهم و بستری برای حضور و فعالیت شهروندان بوده است. ساختمان و کالبد بازار علاوه بر تاثیرپذیر از رویدادهای تاریخی، با توجه به شرایط جغرافیایی- فرهنگی شهر ساخته می شود. بازار تاریخی شهر ایرانی امروزی در تحولات کالبدی، اجتماعی و اقتصادی شهر مورد غفلت و آسیب قرارگرفته و نقش خود به مثابه یک کلیت منسجم کالبدی-اجتماعی را از دست داده است. مقاله پیش رو سعی بر این دارد ابتدا به بررسی مفهوم بازار و ویژگی های کالبدی آن بپردازد؛ سپس بازارهای تاریخ اصفهان (صفوی)، کرمان (صفوی) و بازار کفاش های تهران (صفوی-قاجاری) را از لحاظ ساختار کالبدی موردبررسی قرار دهد. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی و به صورت مطالعات کتابخانه ای و میدانی است. روش پژوهش در گام اول مطالعه اسنادی متون نظری، تحلیل محتوای کیفی آن ها و دستیابی به چارچوب مفهومی معطوف به انسجام کالبدی است. گام دوم، بررسی انسجام کالبدی بازارها از طریق مطالعه و تحلیل نقشه ها، اسناد و مشاهدات میدانی انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد ساختار کالبدی بازارهای تاریخی موردبررسی در سه مولفه ریخت شناسی، بصری-زیباشناختی و عملکردی می توان تعریف کرد.

کلیدواژه ها:

انسجام کالبدی ، بازار سنتی ، ساختار کالبدی