تحلیل و پهنه بندی میزان آسیب پذیری شهری در برابر مخاطرات طبیعی مطالعه موردی: شهر ایلام

با توجه به بالا رفتن وقوع سیلاب مخصوصا در سطح شهرها و به وجود آمدن خطرات جانی، مالی و محیط زیستی ناشی از افزایش آن، پهنه بندی مناطق سیل خیز از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی ضمن شناسایی متغیرهای موثر در پهنه-بندی خطر سیل؛ به دنبال پهنه بندی میزان آسیب پذیری شهر ایلام در برابر مخاطره سیل است. در این پژوهش در ابتدا متغیرهای اثرگذار بر پهنه بندی آسیب پذیری سیل بر اساس مطالعات مختلف شناسایی (۱۱ متغیر)، سپس با استفاده از روش AHP و نظرات مربوط به ۷۳ کارشناس و متخصص وزن مربوط به هر کدام از متغیرها در محیط Export Choice مشخص شده و در نهایت با استفاده از روش FAHP و در محیط GIS نقشه مربوط به پهنه بندی وضعیت آسیب پذیری شهر ایلام در برابر مخاطره سیل ترسیم شده است. در پهنه بندی میزان آسیب پذیری شهر ایلام در برابر سیل از ۱۱ متغیر مورد بررسی ۳ متغیر فاصله از آبراهه با وزن ۲۴۴/۰؛ فاصله از رودخانه با وزن ۱۲۶/۰ و جهت شیب با وزن ۱۰۲/۰ با اهمیت ترین متغیرها هستند و نقش کلیدی در پهنه بندی میزان آسیب پذیری شهر ایلام در برابر سیل ایفا می کنند. همچنین محدوده ی وسیعی از شهر ایلام (۱۶۸۷ هکتار) دارای پتانسیل بالای آسیب پذیری از مخاطره سیل می باشد که ناشی از شرایط توپوگرافی و زمین شناسی خاص این محدوده می باشد. قسمت های شمال غربی، غرب و جنوب غربی و جنوب شهر ایلام در وضعیت آسیب پذیری کمتری نسبت به سایر مناطق شهر ایلام قرار دارند. همچنین بیشتر قسمت های مرکزی، شرق و شمال شرق ایلام در وضعیت آسیب پذیری بالا قرار دارند. در ادامه جهت کاهش میزان آسیب پذیری شهر ایلام در برابر سیل پیشنهاد هایی ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی ، آسیب پذیری ، مخاطره سیل ، شهر ایلام