مطالعه جایگاه و نقش اسباب بازی به عنوان کالای فرهنگی بر اساس نظریه جامعه شناسی فرهنگی جفری الکساندر

در این مقاله به جایگاه و نقش اسباب بازی به عنوان کالای فرهنگی از دریچه نظریه جامعه شناسی فرهنگی جفری الکساندر پرداخته شد. برای اثبات این که اسباب بازی یک کالای فرهنگی و فرهنگ ساز است ناگزیر، به تاثیرات و اهمیت آن نیز باید اقرار کرد و از این رهیافت و بنا بر نظریه الکساندر فرهنگ به عنوان یک متغیر مستقل، می بایست نقش خود را در جامعه پردازی و جامعه سازی با عنصری مانند اسباب بازی نسبت یابی کند. بنابر آنچه در این مقاله به آن اشاره شد، اسباب بازی ها هم به عنوان ابزارهای آموزش، رشد و تربیت، هم به عنوان کالاهای تمدن سازی و هم به عنوان ساختارها و نظامات فرهنگ ساز، اگرچه از فلسفه و مبانی نشات می گیرند اما در انتقال فرهنگ ها و حتی در جنگ های تمدنی و فرهنگی به عنوان اسب تراوا و یا در تعالی و اضمحلال فرهنگ ها نیز نقش پررنگ و بسزایی دارند. شاید تاثیرگذاری عجیب و زیاد آنها از مخاطب عمدتا کودک و نوجوان آنها نشات می گیرد. مخاطبی که هم بیشتر، هم عمیق تر اثر می پذیرد و هم این اثر پذیرفته را به عنوان یک باور سالها حمل می کند و خود می تواند مبلغ این اثر و دریافت به هم نسلی ها و نسل های بعدی باشد. با فرض پذیرفتن نظریه های جفری الکساندر و قبول نقش پررنگ تر، پیچیده تر و چند وجهی و بالادستی فرهنگ بر جامعه، اهمیت و نقش اسباب بازی به عنوان ابزار، کالا، تسهیل گر فرهنگ و یا به عنوان یک مفهوم «هویت ساز» و «فرهنگ ساز» بیش از پیش مشخص می شود. توجه به این مهم در سیاستگذاری فرهنگی و برنامه ریزی فرهنگی در حاکمیت و در حلقه های میانی به عنوان یک ضرورت غیر قابل اغماض باید در دستور کار قرار گیرد. گفتمان سازی و جلب توجه مردم به حساسیت این مساله نیز در همین حد اهمیت دارد.

کلیدواژه ها:

جفری الکساندر ، جامعه شناسی فرهنگی ، کالای فرهنگی ، اسباب بازی ، کودک