مطالعه مردم شناختی دین باوری و سلامت اجتماعی با تاکید بر باورها و مناسک باروری؛ مورد مطالعه: زنان شهر ایلام

چکیده سابقه و هدف: بارداری از مقاطع حساس و ویژه­ای است که همواره به جهت آرامش بخشی و سلامت مادر و نوزاد با انجام مناسک مذهبی همراه است و درحقیقت بسیاری از زنان باردار به مباحث مذهبی و دینی در دوران بارداری خود اهمیت می دهند. در این پژوهش مناسک و باورهای باروری توصیف و با مبانی دینی و مکاتب مردم شناختی تطبیق داده شد. روش کار: پژوهش حاضر از نوع کیفی و روش آن قوم­نگاری است. جامعه هدف تمام زنان متاهل شهرستان ایلام بودند که تجربه دست کم یک بار بارداری را داشتند. شیوه نمونه گیری گلوله برفی بود و تعداد اطلاع رسان ها ۲۵ نفر بودند که از طریق اصل اشباع (بسندگی) تعداد آنان مشخص شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج به­دست آمده نشان می­دهد که باورها و مناسک مذهبی ضمن کاهش استرس و افسردگی­های زایمان، موجب آرامش روان، نشاط و شادابی زن باردار می شود. انجام مناسک مذهبی همچون قربانی، گذاشتن قرآن و ادعیه بالای سر نوزاد و زن زائو برای دفع آل (جن)، برداشتن کام نوزاد با تربت امام حسین (ع) و بریدن جفت و انداختن آن بالای پشت بام مسجد همگی از مواردی است که بیانگر پیوندخوردن باورها و مناسک سنتی با باورهای مذهبی است. نتیجه گیری: ورود زنان به اجتماع و پذیرش آنان در جوامع سنتی تنها با باروری بوده و پذیرش نوزاد نیز همراه با اجرای مناسک و با باورهای مذهبی و عامیانه خاصی برای راه یافتن به درون جامعه صورت ­گرفته است و برخی از مناسک مذهبی و توصیه­های صورت گرفته در بارداری، نازایی یا سقط جنین با نظریات اندیشمندان اسلامی مطابقت دارد که نشان دهنده رسیدن مطالب پزشکی به صورت سینه به سینه به عامه جامعه است.