بررسی تطبیقی سکمه دوزی اصفهان و سوزن دوزی سنتی کادومسکی ونیز روسیه

تاریخچه سوزن دوزی در غرب آسیا به نمونه های بازمانده از ایران باز می گردد. جنگ های صلیبی آغازگر ارتباط تجاری اروپا با دنیای اسلام شد. موقعیت جغرافیایی ایتالیا، آن را به نقطه ای استراتژیک برای مبادلات تجاری تبدیل کرد و به حضور ملیت های مختلف در این کشور کمک نمود. به علت حضور مسلمانان در جزیره سیسیل در آن بازه زمانی، هنر اروپا تحت تاثیر هنر اسلامی- ایرانی قرار گرفت. تمایل تزار روسیه به سوزن دوزی ونیز ایتالیا باعث گردید تا زنان کادوم که از دیرباز به سوزن دوزی شهرت داشتند، با آموزش تکنیک آنان و ترکیب با نقوش سنتی روسی، یک سوزن دوزی منحصر به فرد را بوجود آوردند. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی – تحلیلی، سکمه دوزی، یکی از سوزن دوزی های سنتی اصفهان را با کادومسکی ونیز یکی از سوزن دوزی های سنتی روسیه مورد بررسی و مقایسه قرار می دهد. بدین منظور شیوه دوخت و نقوش مورد استفاده در هر دو نوع سوزن دوزی با استفاده از نمونه های بدست آمده از موزه های متروپولیتن و ارمیتاژ و کتاب های هنرهای دستی و سیر تحول آن در ایران و سیری در صنایع دستی ایران مورد مقایسه قرار گرفت. این تحقیق نشان داد که این دو نوع هنر سوزن دوزی در شیوه اجرا با یکدیگر مشابهت دارند و از شیوه برداشت تار و پود، شبکه دوزی و چشمه دوزی استفاده می کنند. در مقایسه نقوش و نقش مایه ها در نمونه ها آشکار گردید هر دو تحت تاثیر فرهنگ منطقه خود می باشند. البته در نقوش نیز به علت ارتباط ایران و روسیه از زمان سکاها این دو شیوه سوزن دوزی شباهت های بسیاری به یکدیگر دارند که این تاثیر در فرم آبراهه نمونه های۱و۲ و همچنین نقش ترنج به کار برده شده در نمونه های۵ و۶ آشکار است.

کلیدواژه ها:

سوزندوزی ، سکمه دوزی ، اصفهان ، کادومسکی ونیز ، روسیه