سرمایه اجتماعی در تقابل با بیگانگی : کاووش در مکانیسم های اثرگذاری فضاهای عمومی شهری در بوم های بیابانی

توسعه وگسترش شبکه پیچیده فضاها، فرم ها و عملکردهای شهری در چارچوبی ناهماهنگ و ناهمخوان تحت تاثیر سایه های پنهان منابع قدرت و نیروهای بالادست، عدم توجه به نیاز و خواسته کاربران، موجب شکافی عمیق مابین کالبد و اجتماع در میان ساکنان جوامع شهری شده است. این مساله در قالب بیگانگی به عنوان یک پدیده اجتماعی رو به رشد در مناطق شهری نمود پیدا کرده است. بیگانگی در جوامع شهری درجات مختلفی از ناراحتی را بر جامعه تحمیل کرده و پیامدهای منفی متعددی از جمله احساس انزوا، افسردگی و اضطراب برای ساکنین را به همراه دارد. این مقاله، از طریق یک پلتفرم بررسی فعالیت ها با تاکید بر شواهد موجود و به روز آوری دانش موجود با شیوه مرور نظام مند به انجام رسیده است. این مقاله با استفاده از تجربیات موجود، تاثیر و مکانیسم فضاهای عمومی شهری در ترویج سرمایه اجتماعی و کاهش بیگانگی در میان ساکنان جوامع شهری را مورد توجه قرار می دهد. یافته ها نشان می دهند که بهبود مکانیسم فضاهای عمومی شهری به عنوان یک منبع تاب آور فیزیکی در بستر شهر، نقش اساسی در بهبود روابط اجتماعی و شادی ساکنان از طریق مسیر اعتماد بین فردی و هنجار متقابل و فرصت های تعامل اجتماعی داشته و می تواند تاثیرات مثبتی در کاهش بیگانگی در بین ساکنان در سطح عمومی مناطق بیابانی در پی داشته باشد. بنابراین در توسعه شهری به ویژه در خلق فضاهای شهری عمومی، بایستی درک دقیقی از ویژگی های استفاده کنندگان و نیازهای واقعی ساکنان برای فضای جامعه برجسته شود تا نیازهای اجتماعی متنوع ساکنان را برآورده کند، موجب حس تعلق و تعهد به مکان و افزایش مشارکت مدنی و تقویت سرمایه اجتماعی شود و در نهایت ارزش فضای عمومی را از طریق بازسازی فضای جامعه و نوسازی نگاه تخصص محور به فضاهای شهری عمومی در مناطق بیابانی مورد تاکید قرار دهد.

کلیدواژه ها:

سرمایه اجتماعی ، بیگانگی فضایی ، فضای عمومی شهری ، بوم بیابانی