مولفه های حکومت مطلوب از دیدگاه سید جمال الدین اسدآبادی

سید جمال الدین اسدآبادی بیدارگر مشرق زمین و پیشگام در خیزش بیداری اسلامی، آزادی ملل مسلمان از بند استعمار را در ایجاد خودباوری و بازگشت به سنت الهی و آموزه های قرآن کریم می دانست. سید به منظور رهایی مسلمانان از خودباختگی در برابر غرب و تشویق آنان به مبارزه با استعمار خارجی و استبداد داخلی، برنامه های اصلاحی را در پیش گرفت که با سفر به کشورهای مختلف خاورمیانه در پی تحقق آن ها بود. او به دنبال حل مسائلی بود که تا به امروز جهان اسلام با آن ها دست به گریبان است و از دغدغه های جریان های فکری و سیاسی در روزگار ماست، از این رو در دوران کنونی نیز پرداختن به نظریات و تفکرات وی همچنان ضروری می نماید. اندیشه های جمال الدین را می توان در سه محور دینی، فرهنگی -اجتماعی و سیاسی دسته بندی کرد که با بررسی آن ها راهکارهای وی برای اصلاح جامعه و امور مسلمین قابل درک است. این تحقیق با تکیه بر مقالات، رسالات و آثار برجای مانده از سید و با رویکردی توصیفی-تحلیلی انجام شد. نگارندگان با هدف باز اندیشی در آثار و تحلیل مبانی فکری او، مدل و شیوه مطلوب حکومت و حکومت داری را از دیدگاه وی مورد مطالعه قرار داده اند. بر اساس دستاورد این پژوهش سید در دوران خود با نظام های دموکراتیک به سبک امروزی آشنایی داشته و با توجه به پرداختن به مولفه هایی همچون حکومت قانون، حکومت اسلامی، حکومت مشروطه، مشروطه پارلمانی و مفاهیمی چون عدالت، حقوق مردم، آزادی بیان می توان ادعا نمود که وی به نوعی حکومت جمهوری با الهام از آموزه های دینی باور داشته است.

کلیدواژه ها:

سیدجمال الدین اسدآبادی ، اندیشه های سیاسی ، اندیشه های دینی ، بیداری اسلامی ، بیدارگر مشرق زمین ، جمهوریت ، حکومت اسلامی ، اتحاد اسلامی