بررسی ساختار گوشه های مدال دستگاه های شور، چهارگاه و ماهور در ردیف سازی میرزا عبدالله

گوشه،کوچک ترین قسمت مستقل ردیف۲موسیقی است که به سه دسته مدال، ملودیک و متریک تقسیم می­شود. گوشه های مدال، آن دسته از گوشه ­هایی هستند که دارای دانگ یا ترکیب دانگ مستقلند. همچنین، این تیپ از گوشه­ها دربرگیرنده گوشه­های غیرمدال (متریک و ملودیک) نیز هستند. از آنجایی­که گوشه­های مدال دارای الگویی مشخص بوده و به­صورت مستقل عمل می­کنند و چهارچوب یا بدنه اصلی هر دستگاه۷ را در ردیف موسیقی تشکیل می­دهند، ازاین رو آگاهی یافتن از ساختار مدال هر یک از این نوع گوشه­ها امری ضروری می­نماید؛ چراکه با توجه به اهمیت و جایگاه گوشه­های مدال در ردیف موسیقی، این تیپ از گوشه­ ها مهم ترین نقش را در امر بداهه­نوازی و ملودی­پردازی نسبت به انواع گوشه­های دیگر چون ملودیک و متریک ایفا می­کنند. روش تحقیق در این مقاله توصیفی و تحلیلی است. همچنین داده­ها و اطلاعات نیز براساس تحقیقات میدانی نویسنده اول در دوران دانشجویی مقطع کاردانی و کارشناسی­ناپیوسته موسیقی، همچنین کتاب­های تالیفی وی در این راستا گردآوری شده است. گوشه­های مدال، مهم ترین انواع گوشه­ها در هریک از دستگاه های ردیف موسیقی هستند. تا آنجاکه بعضی از گوشه­های مدال علاوه بر نقش­آفرینی در ساخت ملودی، دارای وظیفه مدگردانی و تغییر مایه از دستگاهی به دستگاه دیگر نیز هستند. بنابراین، می­توان گفت شناخت و درک هر دستگاه در ردیف موسیقی مستلزم شناخت انواع گوشه­، به خصوص گوشه های مدال در آن دستگاه است.