بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه خودارزیابی مشکلات جنسی

مقدمه: شناسایی دقیق گستره مربوط به مشکلات جنسی در زنان و مردان متاهل  با استفاده از ابزارهای سنجش دقیق، معتبر، مفید و کاربردی می­تواند راهگشای ارزیابی دقیق و طرح­ریزی یک برنامه درمانی موثر و کارآمد باشد. مطالعه حاضر نیز با هدف بررسی ابعاد روان­سنجی و سنجش میزان روایی و پایایی آن را در جامعه ایرانی پرسشنامه خودارزیابی مشکلات جنسی در جامعه ایرانی انجام گرفت.روش : این مطالعه در حیطه روان­سنجی و از نوع توصیفی است. نمونه مورد مطالعه، ۳۸۵ نفر از زنان و مردان متاهل استان قم به صورت در دسترس انتخاب شدند. از این بین به طور مساوی ۵۰ درصد خانم و ۵۰ درصد آقا می باشند و باتوجه به شیوع کرونا و نبود امکان تجمعات غیرضروری موجود، پرسشنامه ها به نسخه آنلاین تبدیل شده و لینک آن از طریق سایت پرس لاین در اختیار افراد نمونه قرار گرفت. شرایط ورود و خروج مشخص فضایی برای پاسخگویی ایجادکرد. نسخه فارسی پرسشنامه خودارزیابی مشکلات جنسی پس از مراحل ترجمه - بازترجمه، تنظیم و همراه با پرسشنامه­های رضایت جنسی (ISS)  و پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس اجرا گردید.  برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل عامل تاییدی استفاده شد. شاخص­ روایی محتوایی (CVI ) و نسبت روایی محتوایی (CVR) به منظور بررسی روایی محتوی به­کاربرده ­شدند. در این پژوهش روایی همگرا، از راه محاسبه همبستگی پیرسون بین نمرات این پرسشنامه با نمرات پرسشنامه رضایت جنسی و روایی واگرای آن نیز از راه محاسبه ضریب هبستگی پیرسون بین نمره های این پرسشنامه با نمرات پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس۲۱ dass بررسی شد. همچنین جهت سنجش پایایی نیز از روش دونیمه سازی و محاسبه آلفای کرونباخ استفاده شد.در این مطالعه از نرم افزارهای spss نسخه ۲۴ و لیزرل نسخه ۸/۸ برای تجزیه و تحلیل داده­ها استفاده گردید.نتایج: تحلیل عامل تاییدی مدل ۵ عامل پرسشنامه را مورد تایید قرار داد و از شاخص­های برازش مناسبی برخوردار بود(۰۸/۰=RMSEA). در مطالعه حاضر شاخص­های مربوط به روایی محتوا همگی در سطح قابل قبولی قرارداشتند(بالای ۸۰/۰). روایی همگرا در دامنه بین ۵۰/۰ تا ۷۹/۰ و روایی واگرا بین ۴۰/۰- تا ۶۲/۰- قرار داشت(۰۵/۰>p). آلفای کرونباخ پرسشنامه ۹۳/۰ و ضریب همبستگی بین دو نیمه آزمون در شیوه پایایی دو نیمه سازی ۷۷/۰ بود(۰۵/۰>p). سطح معنی­داری هم ۰۵/۰ درنظرگرفته­شد.بحث و  نتیجه ­گیری: نتایج حاکی از تایید روایی و پایایی پرسشنامه خودارزیابی مشکلات جنسی در مردان و زنان متاهل ایرانی بود. این پرسشنامه با توجه به پایایی و روایی مناسب آن می­تواند در موقعیت­­های پژوهشی و بالینی مورد استفاده قرار گیرد و زمینه پژوهش­های متعددی در قلمرو روان­شناسی خانواده  و شناسایی مشکلات جنسی را فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

روایی ، پایایی ، مشکلات جنسی ، ارزیابی ، رضایت جنسی ، عاطفه منفی ، ویژگی های روان سنجی