تجلی عشق حقیقی در نفس ناطقه از منظر شهاب الدین سهروردی، با تاکید بر رساله مونس العشاق

شیخ شهاب الدین سهروردی بنیانگذار مکتب اشراقی نگاه ویژه ای به مقوله عشق دارد. از منظر او حکیم کسی است که هم متوغل در عقل و برهان و هم متوغل در عشق و عرفان باشد. شیخ در دو اثر خود بیش از سایر آثارش به مقوله عشق پرداخته است. در حکمت الاشراق در مبحث نور و رابطه انوار با یکدیگر عشق میان موجودات متعالی دیده می شود و در رساله عرفانی فلسفی حقیقهالعشق با بیان اشراقی و رمزی در ۱۲ فصل به طور جداگانه به مبحث عشق پرداخته است. در این مقاله هدف آشنایی با حقیقت عشق در اندیشه شیخ، به ویژه از منظر مونس العشاق و چگونگی حلول عشق بر نفس بیان  شده است. در این راستا نفس باید مراحل چهارگانه که مقدمات عشق را فراهم می کند بشناسد (تطابق نفس با عشق، طهارت و تهذیب نفس، سعادت و لذت نفس، حکمت عبادت و نقش آن در تحصیل عشق حقیقی). با گذر از این ضروریات، نفس به طهارت و خلوص می رسد. آن گاه عشق در نفس متجلی خواهد شد که نور نفس ناطقه دیگر خود نبیند و ترک خود کند و با نورالانوار متحد شود و در حق فانی گردد.  نحوه تجلی عشق بستگی به درصد تناسب و تجانس نفس با حقیقت عشق و ادراک انطباق عشق با کمالات نفس دارد که البته این مهم صورت نمی پذیرد، مگر آنکه نفس بتواند غواسق را برطرف نماید و بستری مناسب برای عشق بسازد.

کلیدواژه ها:

عشق و ویژگی های آن ، تجلی عشق ، معرفت نفس ، تهذیب ، عبادت