مقایسه به کارگیری دو روش بافت خاک و دانه بندی در رفتار ژئومورفولوژیک فرایند بادی در مناطق استخراج سولفات سدیم (مطالعه موردی: شهرستان ایوانکی )

فعالیت های معدنی یکی از پایدارترین علل تخریب خاک در اثر ناپایدار ساختن ساختار فیزیکوشیمیایی خاک به ویژه در اکوسیستم بیابانی است. در این تحقیق از داده های کمی توزیع اندازه ذرات (بافت یا دانه بندی) به عنوان یکی از شاخص های پایداری و حساسیت خاک در برابر فرسایش بادی، برای ارزیابی اثر استخراج سولفات سدیم بر رفتار ژئومرفولوژیک و حفاظتی سطح زمین استفاده شد. نمونه های خاک از چهار محل جمع اوری شدند به طوری که دو نمونه از سطوح طبیعی (خاک سطحی دست نخورده)، دو نمونه از لایه خاک جابجا شده سطحی و دو نمونه از لایه برداشت سولفات سدیم بودند. بافت و دانه بندی نمونه ها با دو روش هیدرومتری و الک خشک انجام شد. نتایج نشان می دهد که روش هیدرومتری بافت خاک اگرچه توزیع اندازه ذرات را نشان می دهد ولی به دلیل حذف ذرات بزرگتر از دو میلیمتر یا به عبارتی حذف پوسته های تبخیری برآورد درستی از حفاظت یا حساسیت خاک بدست نمی دهد. روش دانه بندی با الک خشک نشان داد که ذرات بزرگتر از دو میلیمتر در لایه های سطحی تا ۷۰ درصد نیز می رسد و با جابجا شدن خاک سطحی این میزان تا ۲ درصد کاهش پیدا می کند،که نشان دهنده تخریب پوسته تبخیری است. روش دانه بندی با توجه به در نظر گرفتن طبقات توزیع اندازه ذرات، می تواند به طور موثرتری در برآورد رفتار ژئومرفولوژیک فرایند باد به کار رود.

کلیدواژه ها:

بافت خاک ، دانه بندی ذرات ، فرسایش بادی ، سولفات سدیم ، توزیع اندازه ذرات