مروری سیستماتیک بر عوامل و پیامدهای تحرک مسکونی در شهرها

تحرک مسکونی یا جابجایی از یک خانه به خانه دیگر یا از یک محله به محله دیگر در درون شهرها، نوعی تحرک مهم بوم شناختی است که در شکل گیری و تغییر شکل محیط های کالبدی و اجتماعی شهر نقش عمده ای دارد. بینش روسی (۱۹۵۵) نقطه آغاز مباحث تحرک سکونتی است. از آن زمان، پژوهشهای متعددی به بررسی علل و پیامدهای این پدیده پرداخته اند، لیکن،تاکنون واکاوی در پژوهشهای پیشین با هدف استخراج و ارائه نتایج حاصل صورت نگرفته، لذا، پژوهش حاضر با هدف تشریح مشخصات پژوهشهای موجود پیرامون تحرک مسکونی و نتایج آنها در دو حوزه علل و پیامدها در قالب مرور سیستماتیک انجام شد. روش پژوهش، توصیفی و بر مبنای۷۹ پژوهش منتخب موجود است که منابع لاتین در بازه۲۰۰۰ تا ۲۵ نوامبر۲۰۲۳ از پایگاه اطلاعاتی Scopus وscholar Google و منابع فارسی از سال۱۳۹۰تا ۴ آذر۱۴۰۲ از پایگاه نورمگز و SID انتخاب شده اند. یافته های پژوهش نشان داد:۲۰٪ پژوهشهای تحرک سکونتی داخلی، سال۱۴۰۱ و ۱۱٪ پژوهشهای خارجی، سال۲۰۱۷ به چاپ رسیده و سه کشور بریتانیا، ایران و آمریکا به ترتیب با سهم۲۳٪ ،۲۲٪ و۹٪ پیشگام مطالعات تحرک مسکونی هستند. همچنین،۶٪ پژوهشهای لاتین در مجله Housing Studies و ۳٪ پژوهشهای داخلی در مجله اقتصادومدیریت شهری به چاپ رسیده است. نتیجه کاربرد نرم افزار Vos viewerمعرفی«۱۰» خوشه است که در آن علل و پیامدهای پدیده تحرک مسکونی از منظر پژوهشهای پیشین معرفی شده اند. نتایج حاصل از بررسی عوامل و پیامدهای تحرک سکونتی از منظر پژوهش های پیشین نشان داد به ترتیب۳۰ و۲۲٪ پژوهش ها بر بعد اقتصادی و اجتماعی متمرکز هستند و اثرات درمانی و مهاجرتی از مهم ترین پیامدها محسوب می شوند.

کلیدواژه ها:

تحرک مسکونی ، جابه جایی درون شهری ، علل و پیامدها ، شهر ، مرور سیستماتیک