ناترازی جهانی، سیاست پولی و حباب قیمت مسکن در ایران (با بکارگیری الگوی خود رگرسیونی برداری ساختاری SVAR)

مقاله حاضر به تحلیل اثر ناترازی جهانی، سیاست پولی و حباب قیمت مسکن در ایران با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری SVAR برای سال های ۱۳۶۳-۱۴۰۱ می پردازد. براساس نتایج تخمین مدل SVAR، تکانه وارده از ناحیه قیمت نفتی، به اندازه ۰/۲۵ باعث افزایش نوسانات در قیمت مسکن می شود، همچنین یه تکانه وارده از ناحیه عرضه پول، درآمد مالیاتی و مخارج دولت به ترتیب باعث افزایش ۰/۴۵، ۰/۲۶ و ۰/۲۶ نوسانات در قیمت مسکن میشود. همچنینبراساس نتایج تجزیه واریانس، ۴۲/۳ درصد تغییرات در دوره سوم مربوط به متغیر قیمت جهانی نفت، ۳۳/۳۰ درصد مربوط به تکانه عرضه پول، ۱/۲۵ درصد مربوط به تکانه مالیاتی، ۰/۶۵ درصد مربوط به تکانه مخارج دولت، ۲۲/۴۸ درصد مربوط به تکانه قیمت مسکن بوده است. باتوجه به وجود تقاضای بالقوه انباشته در بازار مسکن و عدم تعادل موجود، پیشنهاد می شود با هدف جلوگیری از تحریک تقاضای بالقوه و افزایش قیمت مسکن، سهم تسهیلات بانکی اعطایی برای خرید مسکن کاهش و درمقابل، سهم تسهیلات بانکی اعطایی جهت ساخت مسکن افزایش یابد و سپس تسهیلات تخصیص یافته جهت ساخت مسکن به قراردادهای بلندمدت فروش اقساطی و اجاره به شرط تملیک تبدیل گردد. همچنین نرخ سود تسهیلات بانکی نیز میتواند از بعد هزینه بر قیمت مسکن موثر باشد، بنابراین، در بازار مسکن هم باید مراقب عوامل طرف عرضه بود و هم طرف تقاضا. لزوم برنامه ریزی و اولویت بندی بخش های اقتصادی کشور نزد برنامه ریزان از اهمیت ویژه ای برخوردار است تا با تخصیص بهینه منابع مالی موجود، بتوان اولویت های اقتصادی کشور را رفع کرد. در این میان به دلیل عدم وجود چنین دیدگاهی در نزد برنامه ریزان اقتصادی کشور، منابع به تمامی بخش های اقتصادی اختصاص می یابد که بازدهی لازم را نداشته و منجر به اتلاف آنها می شود.

کلیدواژه ها:

ناترازی جهانی ، سیاست پولی ، حباب قیمت مسکن ، مدل SVAR