بررسی وضعیت حقوقی و فقهی تعیین مهریه سنگین در نظام حقوقی ایران با نگاهی تطبیقی به کشورهای دیگر

بررسی وضعیت حقوقی مهریه در نظام حقوقی ایران و فقه اسلامی و شرایط صحت مهریه از جمله مالیت و قابلیت تسلیم آن، موضوع مورد مطالعه این مقاله می باشد. مهریه به عنوان یک تعهد مالی که بر عهده زوج قرار می گیرد، باید دارای ارزش اقتصادی و قابل تسلیم باشد. بر اساس مطالعات انجام شده، تعیین اعضای بدن به عنوان مهریه به دلیل عدم داشتن این ویژگی ها از منظر فقهی و حقوقی باطل است. امام خمینی )ره( در تحریرالوسیله، شیخ طوسی در المبسوط و ابن قدامه در المغنی بر این نکته تاکید دارند که مهریه باید مالیت و قابلیت تسلیم داشته باشد. قانون مدنی ایران نیز در ماده 348 به همین موضوع اشاره دارد و بیان می کند هر چیزی که فروش آن صحیح نباشد، نمی تواند به عنوان مهریه تعیین شود. بررسی تطبیقی نظام های حقوقی کشورهای اسلامی نظیر مصر، پاکستان و مالزی نشان می دهد که تعیین اعضای بدن به عنوان مهریه در این کشورها نیز به دلیل مسائل اخلاقی و قانونی باطل است. مستندات قرآنی و حدیثی، از جمله آیه 4 سوره نساء و احادیث نبوی، بر لزوم پرداخت مهریه و قابلیت تسلیم آن تاکید دارند. همچنین مسائل اخلاقی و انسانی مرتبط با تعیین اعضای بدن به عنوان مهریه مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده است که این امر با کرامت انسانی و اصول اخلاقی منافات دارد و می تواند تاثیرات منفی بر روابط زناشویی و اجتماعی داشته باشد. این پژوهش نشان می دهد که فرهنگ سازی و آموزش عمومی درباره ماهیت و اهداف مهریه و تدوین قوانین مناسب می تواند به کاهش مشکلات ناشی از مهریه های غیرمنطقی کمک کند و به بهبود وضعیت حقوقی و اجتماعی زوجین منجر شود. لذا تعیین اعضای بدن به عنوان مهریه به دلیل مسائل قانونی، فقهی، اخلاقی و انسانی معتبر نیست و ارائه خدمات مشاوره حقوقی به زوجین و ترویج مهره های معقول و منطقی میتواند از بروز مشکلات زناشویی و اجتماعی جلوگیری کرده و به استحکام بنیان خانواده ها کمک کند.

کلیدواژه ها:

قابلیت تسلیم مهریه ، مهریه سنگین ، مهریه در نظام حقوقی ایران ، کاهش مهریه سنگین