روش شناسی علوم انسانی سلامت: تامل نظری در کاربست روش شناسی علوم انسانی در علمپزشکی

زمینه و هدف: شیوه های بهره گیری از روش شناسی علوم انسانی در علم پزشکی و چارچوب های روش شناسانه مورد بهره برداری در اینمقاله مورد تاکید است. در این نوع از روش شناسی، رویکردی صوری در بستری تجربی شکل میگیرد که البته سازوکارهای علمی نیز برانمترتب است. درعین حال زمینه های نظری، بستری آزمایشگاهی و تجربه گرایانه یا تحققی، مبنای سازماندهی این نوع از روش شناسی برایپژوهش است. این رویکرد درعین حال برخورداری از تبیین مبتنی بر زمینه های انسانی دارای نظم در واقعیات، امکان وارسی عینی واقعیات وحصول علم خالص در فرایند پژوهش است. این ترکیب رویکردی نوین به حوزه های بین رشته ای است. تعامل روشمند علوم انسانی و علومپزشکی راهگشای بسیاری از مشکلات حوزه سلامت است.روش: این پژوهش با توجه به زمینه اصلی بحث با استفاده از روش اسناد و مدارک علمی و با تکنیک فیش برداری توصیفی و تحلیلی ازمنابع معتبر داخلی و بین المللی انجام شده است.یافته ها: کاربردهای روششناسی علوم انسانی در علوم پزشکی با اقتضائات اشتراک در روش شناسی علمی وارسی پدیده؛ بهره گیری از تبییندر علوم انسانی برای ارزیابی وضعیت سلامت در علم پزشکی؛ نظم در واقعیات موردبررسی، بدین ترتیب که محققان هر دو رشته اطلاعات رابه نفع یا به ضرر خود جمع آوری می کنند؛ امکان وارسی عینی واقعیات در علوم انسانی سلامت؛ همگانی بودن دستاوردهای هردو حوزه علومانسانی سلامت؛ شک سازمان یافته نسبت به اینکه هیچ از دستاوردها این حوزه نهایی نیست و امکان حصول دستاوردهای جدیدتر فراهم است؛فارغ از ارزش بودن در اینجا معنی ندارد و علوم انسانی سلامت ارزش محور به ارزیابی پدیده ها می پردازد؛ تجارب مستقیم و غیرمستقیم درعلوم انسانی سلامت و بینش های انسانی درارزشیابی وتحلیل سلامت صورت می گیرد نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاکی از این است که یکی از دشورای های سرایت دستاوردهای حاصل از پژوهش های علوم اجتماعی و علومانسانی، به حوزه علوم پزشکی، انتشار این نتایج و دستاوردها است. دستاوردهای پژوهش های علوم انسانی در حوزه پزشکی برای مخاطبان یاکاربران حوزه پزشکی به آسانی قابل درک نمی باشد کاربران حوزه پزشکی ترجیح می دهند که از دانش کاربردی در عمل استفاده کنند درحالیکه نتایج پژوهش های علوم انسانی پزشکی با بیان جزئیات و تجربیات متنی غنی ممکن است برای پزشکان بیش ازحد انتزاعی باشدبنابراین، ترجمه دانش تولیدشده توسط تحقیقات علوم انسانی پزشکی برای مخاطبان پزشکی، مستلزم بیان واضح و صریح مفاهیم عملی آناست. در روش شناسی علوم انسانی پزشکی نمیتوان از یک قاعده برای همه انواع پژوهش ها استفاده کرد و لازمه آن شناخت تفاوت هایاساسی در کارکرد، هدف و مخاطب است تا بتوان بر مبنای آن از معیارها و روش های متفاوتی استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

علوم انسانی ، روش شناسی ، علم پزشکی ، علوم انسانی سلامت.