فراتحلیل پیشایندها و پیامدهای جامعه پذیری سازمانی در سازمان های آموزشی ایران

سیستم آموزشی به عنوان یک عامل کلیدی در زمینههای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در هر کشوری شناخته میشود(۲۰۲۲Ebrahimi et al, ). تجهیزات و ابزار کار لازم، فضای کار متعادل و از همه مهمتر نیروی انسانی واجد صلاحیت و شایسته از ضروریاتی است که برای نیل به عملکرد مطلوب باید مورد توجه مدیران و مسئولان موسسات آموزشی قرار گیرد (۲۰۱۹Chehri & Eslampanah, ). امروزه اغلب سازمانهای بزرگ دریافتهاند که اگر نتوانند سطح علمی و تخصصی نیروی انسانی را بالا ببرند و نیروهای جدیدی را استخدام کنند رو به زوال خواهند رفت (۲۰۱۲Arash et al, ). یکی از نکات مهم و ضروری هنگام گزینش نیروی انسانی این است که پس از گزینش و استخدام، تدابیری اتخاذ گردد تا افراد بتوانند خود را با فرهنگ حاکم بر سازمان تطبیق دهند .در این زمینه یکی از فرایندهای مهم ،جامعهپذیری سازمانی است (۲۰۱۸Nazari, ). جامعهپذیری سازمانی فرآیندی است که در آن یک کارمند جدید از یک عضو بیرونی به عضوی خودی و موثر برای سازمان تبدیل میگردد.(۲۰۱۶ ,Mokhlesabadi et al) این نکته مهم باید در نظر گرفته شود که جامعهپذیری منحصر به کارکنان تازه وارد نیست، بلکه بعد از هر بار تجدید ساختار یا تغییر شغل در داخل سازمان، کارکنان نیاز به جامعه پذیری مجدد دارند.(۲۰۱۹Rostami et al, ) جامعهپذیری سازمانی برای سازمان و کارکنان آن اهمیت زیادی دارد. این فرایند باعث میشود تا کارکنان ،دانش ،اطلاعات و مهارتهای لازم برای ایفای نقشهای سازمانی را کسب نمایند )۲۰۱۵Hobbs, (. بالا بودن هزینه فرآیند استخدام و گزینش برای سازمانها و نقش جامعهپذیری در موفقیت این فرآیند دلیلی دیگر بر اهمیت جامعهپذیری سازمانی است Taheri et al, ).(۲۰۱۷ مفهوم جامعهپذیری و اجتماعی شدن در فرهنگ علوم اجتماعی، قدمت زیادی ندارد. سابقه این اصطلاح، به سال ۱۸۲۸ میلادی برمیگردد. گئورگ زیمل در سال ۱۸۹۵، این واژه را در ایالت متحده آمریکا در پژوهشی مورد استفاده قرار داد (۲۰۱۱Ghalavandi & Soltanzadeh, ). اصطلاح جامعهپذیری در معنای نوین آن از اواخر دهه ۱۹۳۰ و اوایل دهه ۱۹۴۰ مورد استفاده قرار گرفت.(۲۰۰۵Dolan & Schuler, ) جامعهپذیری سازمانی فرآیندی است که توسط آن کارکنان جدید با انجام وظایف و به دست آوردن هویت سازمانی از افراد خارجی به خودی تبدیل میشوند. جامعهپذیری سازمانی نقش مهمی در کمک به کارکنان جدید جهت سازگاری با محیط داخلی سازمان دارد و کارکنان از طریق آن عملکرد رفتاری خود را بهبود میبخشند )۲۰۲۳Tianwei Ding et al, (. در سال ۱۹۷۹، وانمنن و شاین، شش روش را که سازمانها از طریق آن برای جامعهپذیری کارکنان تازه وارد استفاده میکنند ارائه دادند .همچنین ،در سال ۱۹۸۶، شش روش جامعهپذیری ارائه شده توسط وانمنن و شاین به وسیله جونز در یک طیف قرار داده شد و در دو دسته روشهای جامعهپذیری نهادی و فردی قرار گرفت Jones, Citation of Miller, )(۱۹۸۶. معروفترین و متداولترین مدل جامعهپذیری سازمانی توسط تائورمینا ارائه شده است. از نظر تائورمینا جامعهپذیری سازمانی شامل چهار سازه؛ دریافت آموزش ،تفاهم، حمایت کارکنان و چشماندازهای آینده سازمان میباشد: ۱. دریافت آموزش: عبارت است از دریافت مهارتهایی است که از سوی سازمان جهت ترویج و بهبود سازگاری کارکنان در محیط سازمانها طراحی و اجرا میشوند. ۲. تفاهم: عبارت است از اینکه کارکنان چگونه عملیات سازمان را درک میکنند. همچنین شامل فهم نقشهای خود و سازمان است و به این جهت از اهمیت بالایی برخوردار است که خطاها و اشتباهات کارکنان را کاهش میدهد و باعث احساس خودکارآمدی و رضایت کارکنان میشود .۳. حمایت کارکنان: عبارت است از اینکه کارکنان چگونه همکاری و حمایت اعضای سازمان را ارزیابی میکنند و شامل ارتباط و تعاملهای مثبت و مفید و حمایتگرانه همکاران در درون سازمان است .۴. چشمانداز از آینده سازمان: شامل چشماندازهای مثبت و حمایتگرانه همکاران در درون سازمان است. چشمانداز آینده سازمان به ارزیابی کارکنان از پاداشها و فرصتهای سازمان در آینده اشاره میکند و شامل ادراک کارکنان از شغل خود و پذیرش آن در سازمان است (Taormina, ۲۰۰۹). Butgen et ؛Rahmanseresht & Mowlaie, ۲۰۱۷ (بررسی مطالعات پیشین در حوزه جامعهپذیری سازمانی نشان داد که متغیرهایی همچون منبع کنترل درونی ؛Kazemi, ۲۰۱۶( سرمایه اجتماعی ،)Zamiri et al, ۲۰۱۹ ؛Mohammadi & Rashidi, ۲۰۲۰ ( توانمندسازی ،)Wen Lee, ۲۰۱۳ ؛al, ۲۰۱۲ Robertson ؛Aslani, ۲۰۱۷ ؛Rostami et al, ۲۰۲۰ ؛Taheri et al, ۲۰۱۷( اخلاق حرفهای ،)Kort & Lin, ۲۰۱۳ ؛Ghalavandi & Rostami, ۲۰۱۷Khalili, ( فرهنگ سازمانی ،)Taormina, ۲۰۰۷ ؛Gao, ۲۰۱۱ ؛Asadzadeh et al, ۲۰۲۱( معنویت در محیط کار ،)Taormina, ۲۰۰۹ ؛& Barling, ۲۰۱۲ ؛Mojallal, ۲۰۱۹ (و سواد الکترونیکی )Gao, ۲۰۱۱ ؛Taormina, ۲۰۰۷ ؛Monavarian et al, ۲۰۱۰ ؛Ardalan & Beheshtirad, ۲۰۱۵ ؛۲۰۱۹ ؛Jabbari maraghoush et al, ۲۰۲۱ (به عنوان پیشایندهای جامعهپذیری سازمانی مطرح شدهاند. همچنین متغیرهای رفتار اخلاقی )Dokhanchi et al, ۲۰۱۶ سرمایه ،)Jones, ۱۹۸۶ ؛Cochran, ۲۰۰۱ ؛Crow, ۲۰۰۷ ؛Kowtha, ۲۰۰۸ ؛Arash et al, ۲۰۱۳ (بروندادهای نقش ،)Hoseinzadeh et al, ۲۰۱۶ Aminbeidokhti et (اشتیاق شغلی ،)Alessandri & et al, ۲۰۲۰ ؛Sajedi Quchani & Esmaeili Shad, ۲۰۱۸ ؛Tajjobi et al, ۲۰۲۳ (روانشناختی رفتار شهروندی سازمانی ،)Saks & Gruman, ۲۰۱۱ ؛ Lisbona & et al, ۲۰۰۹ ؛Song & et al, ۲۰۱۵ ؛Karimi et al, ۲۰۱۴ ؛al, ۲۰۱۶ ؛Nadi & Mashayekhi, ۲۰۱۷ ؛Jianhua & et al, ۲۰۱۰ ؛Nadi et al, ۲۰۱۳ ؛Ozdemier & Ergun, ۲۰۱۵ ؛Mokhlesabadi et al, ۲۰۱۷( Soltanzadeh et ؛Mitus, ۲۰۰۶ ؛Lowhorn, ۲۰۰۹ (مسئولیتپذیری اجتماعی ،)Ardalan et al, ۲۰۲۰ ؛Moayed et al, ۲۰۲۰ ؛Taormina, ۲۰۰۸ Rostami ؛Razzaghi et al, ۲۰۲۲ ؛Haghighatian et al, ۲۰۱۳ ؛Ghasemzadeh Alishahi et al, ۲۰۲۱ ؛Rajabi & Akrami, ۲۰۱۸ ؛al, ۲۰۱۵۲۰۲۰et al, ( و هویت سازمانی) ۲۰۱۷Rahmanseresht & Mowlaie, ؛ ۲۰۱۹Nazari, ( به عنوان پیامدهای جامعهپذیری سازمانی مطرح شدهاند. پژوهشهای مختلف و متنوع انجام شده در زمینه جامعهپذیری سازمانی باعث شده است که یک نتیجهگیری دقیق و منطقی در مورد دلایل و پیامدهای آن به دست نیاید. لذا انجام تحقیقی با رویکرد فراتحلیل و با هدف ترکیب کمی نتایج تحقیقات مختلف، منجر به شناخت منظمتر و منسجمتر پیشایندها و پیامدهای جامعهپذیری سازمانی خواهد شد. با توجه به مطالب ذکر شده، سوال پژوهش حاضر این است که «پیشایندها و پیامدهای جامعهپذیری سازمانی در سازمانهای آموزشی ایران کدامند و اولویت آنها به چه صورت میباشد

کلیدواژه ها:

هویت سازمانی-شناخت منظمتر