مفهوم کاوی و مرزشناسی «تربیت انقلابی»

در میان جمعیت­ های وفادار به انقلاب اسلامی ایران سبک­ های تربیتی متعددی دیده می­ شود که وجه اشتراک آن ها در الگویی از تربیت مبتنی بر انقلاب اسلامی است که به «تربیت انقلابی» موسوم است. نوشتار حاضر درصدد است با روش تحلیل مفهومی به مفهوم شناسی و مرزشناسی این نوع تربیت بپردازد. برای این منظور ابتدا گونه ­ها و معانی تربیت انقلابی صورت­ بندی شد و درادامه باهدف ارائه تعریفی هنجاری از «تربیت انقلابی» و «انسان انقلابی»، عناصر معنایی «انقلابی ­گری» مورد تحلیل قرار گرفت. سپس مرز مفهومی تربیت انقلابی با مفاهیم مشابه در گفتمان خودی یعنی تربیت مهدوی، تربیت جهادی، تربیت بسیجی و نیز گفتمان­ های رقیب مرزشناسی شد. پس از بررسی ­ها و تحلیل معانی و اقسام تربیت انقلابی و نیز بررسی عناصر معنایی آن در گفتمان انقلاب اسلامی، در تعریف تربیت انقلابی، بر فرایند یاری­رسانی به متربی برای مبارزه عدالت­ خواهانه و عقلانی با حاکمیت غیرالهی و پذیرش و التزام به ربوبیت تشریعی الهی همراه با تایید، مشارکت، نظارت و انتقاد در حکومت اسلامی تاکید شد. همچنین مفهوم تربیت انقلابی در گفتمان های دیگر مانند پست مدرن، نومارکسیستی و رویکردهای انتقادی با این مفهوم در گفتمان انقلاب اسلامی، به لحاظ زیربنایی و روبنایی تمایز دارد.

کلیدواژه ها:

تربیت اسلامی ، تربیت مهدوی ، تربیت سیاسی ، تربیت جهادی ، تربیت بسیجی ، تربیت انقلابی