ارزیابی حساسیت نواحی بالادست سد مهاباد به فرسایش با استفاده از سنجش از دور و GIS

حوضه آبریز سد مهاباد، بر اثر تغییر کاربری زمین، در معرض فرسایش شدید قرار گرفته است. در این حوضه، تنها در دو ایستگاه، اندازه گیری بار رسوب صورت می گیرد و بنابراین در حوضه های کوچک تر تشخیص مناطق آسیب پذیر برای اولویت بخشیدن به برنامه های حفاظتی و آمایش سرزمین  دشوار می گردد. یکی از روشهای این کار، طبقه بندی این حوضه به  نواحی با  حساسیتهای مختلف در برابر فرسایش براساس شاخصهاست که در این پژوهش صورت گرفته است. این شاخصها عبارتند از:  شیب، ارتفاع، فرسایش پذیری سنگها، کاربری اراضی، میزان بارندگی و زمان تمرکز حوضه ها تهیه نقشه های توزیع هریک از این شاخصها و همپوشانی آنها نشان داده است که مناطقی بیشترین وسعت حساس به  فرسایش زیاد و خیلی زیاد را دارا هستند که شیب زیاد و سنگها فرسایش پذیری بسیار بالایی داشته باشند. ولی در مناطقی با سنگهای مقاوم، کاربری اراضی عامل تعیین کننده است. از آنجا که در بین همه عوامل، تنها کاربری اراضی است که می تواند توسط انسان، به سرعت و به آسانی تغییر یابد، بخشهای بالا دست حوضه هایی با زمان تمرکز کم، شیب زیاد، فرسایش پذیری بالا و بارندگی زیاد که هنوز پوشش جنگلی و مرتعی دارند، بیشتر از هر جای دیگری به اقدامات پیشگیری کننده نیاز دارند.

کلیدواژه ها:

سد مهاباد ، پهنه بندی فرسایش ، حفاظت خاک ، سامانه اطلاعات جغرافیایی