مروری بر مفهوم توسعه مالی

توسعه مالی از جمله عوامل مهم و موثر بر فرایند توسعه اقتصادی است و مورد توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران قرار دارد. توسعه مالی مفهومی چند وجهی است که علاوه بر بعد پولی و بانکی، ابعاد دیگری چون آزادی بخش مالی، کیفیت مقررات و نظارت حاکم بر این بخش، پیشرفت های فناوری و ظرفیت های نهادی موجود را نیز شامل می شود. تاثیر گذاری توسعه ی مالی بر رشد اقتصاد یکی از مهمترین موضوعات مطرح شده در ادبیات رشد اقتصادی که بحث های زیادی را به خود اختصاص داده است. کشورهای توسعه یافته به دلیل گسترده بودن نهادها و موسسات مالی، استفاده از ابزارهای مختلف مالی و وجود قوانین مالی مناسب، از بخش مالی کارآمدتری برخوردار هستند. برخی از اقتصاد دانان بر این باورند که توسعه ی مالی تاثیر انکارناپذیری در عملکرد کلان اقتصادی کشورها داشته است تا حدی که امروزه در اکثر کشورهای توسعه یافته بخش عمدهای از تحولات در اقتصاد جهانی را به این بازارها نسبت میدهند. اما شرایط در کشورهای در حال توسعه متفاوت است. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه به دلیل دولتی بودن بخش بزرگی از نظام مالی، خدمات بانکی ناکارا، کمبود منابع، وجود ساختار دوگانه بخش مالی (رسمی و غیر رسمی) و غالب بودن عملکرد بخش غیررسمی، نهادها و موسسات مالی از کارایی مطلوب برخوردار نیستند. از این رو، برخی از اقتصاددانان کندی رشد اقتصادی در برخی از کشورهای در حال توسعه را به ناکارآمدی و توسعه نیافتگی بخش مالی نسبت میدهند و اصلاحات نظام مند این بخش را برای دستیابی به رشد اقتصادی سریعتر توصیه میکنند. تحقیقات بسیاری، شتاب یافتن رشد اقتصادی از طریق توسعه مالی را تایید کرده اند، اما در مورد اثر نابرابر توسعه مالی در یک کشور بر رشد بنگاههای آن با اندازههای مختلف، هنوز کار چندانی صورت نگرفته و اثرات توزیعی توسعه مالی در میان بنگاهها به روشنی مشخص نیست.

کلیدواژه ها:

توسعه مالی ، توسعه اقتصادی ، رشد اقتصادی