بررسی عوامل موثر در تخریب منابع طبیعی (مطالعه موردی: حوضه ۹ شفارود)

متاسفانه واقعیت ­های موجود نشان دهنده تخریب منابع طبیعی در کل کشور می باشد. به دلیل اهمیت این موضوع، تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی- اقتصادی موثر در تخریب منابع طبیعی با جمع آوری اطلاعات از کارشناسان منابع طبیعی در حوضه ۹ شفارود استان گیلان صورت گرفته است. به همین منظور این تحقیق با جمع آوری اطلاعات توصیفی اقتصادی- اجتماعی به روش پرسشنامه در چارچوب یک طیف ۱۰ درجه ای با مقیاس فاصله ای انجام شد که در این طیف عدد صفر و ده به ترتیب برای پاسخ­ های بدون تاثیر و بسیار موثر در تخریب منابع طبیعی تعریف شد. همچنین نوع دیگر سوالات به صورت (بلی، خیر و تا حدودی) در مورد هر یک از عوامل مورد بررسی در پرسشنامه تعبیه شد و در نهایت مسائل و مشکلات اکوسیستم جنگل با طرح ۲۵ سوال در قالب یک پرسشنامه در اختیار کارشناسان دستگاه اجرائی منابع طبیعی قرار گرفت. نتایج آنالیز فاکتوری نشان داد که ۱۵ مورد از مشکلات و تنگناهای مورد بحث بیش از حد متوسط در عدم توسعه مناسب حوزه مورد مطالعه نقش داشته که میانگین امتیاز آن ها ۲/۶ بوده است. برای تعیین تناسب داده ها جهت کاربرد از آزمون KMO و آزمون بارتلت استفاده شد. مقدار KMO برابر ۷۸۸/۰ برآورد شد که مقدار بسیار خوبی برای تحلیل عاملی است و با توجه به اینکه کمترین عدد اشتراک ۷۳/۰ می باشد، پس جدول اشتراکات نشان دهنده مناسب بودن سوالات این حوزه در فرآیند تحلیل عاملی می باشد. نتایج نشان داد که تعداد دام و عدم رعایت زمان مناسب چرا دام از عمده ترین دلایل تخریب منابع طبیعی (جنگل و مراتع) هستند. همچنین بی سوادی جنگل نشینان، برخورد نادرست مامورین جنگلبان و واگذاری بهره برداری از جنگل ها به بخش خصوصی اختلاف معنی داری را از نظر تخریب منابع طبیعی نشان نداد.

کلیدواژه ها:

اقتصادی- اجتماعی ، تخریب منابع طبیعی ، جنگل ، شفارود ، مرتع