عوامل موثر بر کیفیت منابع آب زیرزمینی منطقه سراوان، جنوب شرق ایران

این تحقیق به مطالعه هیدروشیمی و کیفیت منابع آب زیرزمینی در منطقه سراوان، پرداخته است. با توجه به هیدروگراف میانگین سطح ایستابی، تراز سطح آب زیرزمینی (از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۹) کاهش حدودا ۸ متری داشته است. زمان تاخیر بین بارش و اثر آن بر سطح ایستابی حدودا یک یا دو ماه محاسبه شده است که نشان دهنده نفوذپذیری نسبتا خوب در آبخوان آبرفتی است. با توجه به هدایت الکتریکی، تغییرات کیفیت آب زیرزمینی از غرب به شرق در این مناطق رخ داده است و آب زیرزمینی قنوات کیفیت بهتری نسبت به چاه های بهره برداری برخوردار هستند. زیرا از یک طرف مادر چاه قنوات در محل بالاست آبخوان و درون مخروط افکنه ها که آب زیرزمینی کیفیت بهتری دارند، حفر شده اند و از طرف دیگر سیستم زهکشی قنوات به نحوی است که فقط آب زیرزمینی مازاد بالاتر از تراز دهنه قنات، خارج می شود و آب های زیرزمینی عمیق تر آبخوان که شوری بیشتری دارد را خارج نمی کند. در آب زیرزمینی سه رخساره آب NaCl, NaSO۴ و NaCl(HCO۳) وجود دارد. به طور کلی روند افزایش نسبت درصد کلراید و سدیم از منابع آب قنوات به سمت منابع آب چاه در نمودار پایپر قابل مشاهده است. همچنین افزایش عمق چاه های برداشت سبب افزایش نسبت درصد کلراید و سدیم در آب زیرزمینی خروجی از چاه شده است. بر مبنای نقشه های پراکندگی دبی و برداشت از آبخوان، متوسط میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی در غرب دشت بیشتر از شرق منطقه می باشد. براساس تحلیل عاملی، انحلال کانی ها و عوامل کنترل کننده اسیدیته/قلیائیت برکیفیت آبخوان اثر گذار می باشد.

کلیدواژه ها:

آب زمین شیمی ، اندیس اشباع ، تحلیل عاملی