تاثیر مصرف بر رفاه انسان: چالشی در برابر اقتصاد متعارف

نظریه های اقتصاد متعارف بیان می کنند که افزایش مصرف می تواند رفاه (هم رفاه عینی و هم رفاه ذهنی) افراد را افزایش دهد اما مطالعاتی که اخیرا توسط اقتصاددانان شادکامی انجام شده اند خلاف آنرا بیان می کنند. در واقع مطالعات در این حوزه نشان می دهند که اگر افراد پول خود را صرف خریدهای تجربه ای کنند رفاه ذهنی بیشتری را به دست می آورند. اما تقسیم بندی مصارف براساس تجربه ای و مادی منجر به عدم توجه به انگیزه اصلی انجام مصارف می شود. برای پرهیز از این مشکل، در این مقاله مصارف افراد براساس انگیزه ی انجام آن ها به شش گروه مختلف تقسیم شده و سپس با کمک مشاهدات و داده های به دست آمده از تکمیل پرسش نامه توسط ساکنین بالای ۲۰ سال شهر تهران و با استفاده از آزمون­ t تک نمونه­ای و رگرسیون چند متغیره در نرم­افزار SPSS۲۲ تاثیر مصرف بر رفاه افراد به لحاظ تجربی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهند که اولا، استفاده­ صرف از شاخص­های ذهنی و یا عینی رفاه به تنهایی نمی­تواند بینش مناسبی از وضعیت جامعه بدهد چرا که به خوبی این امکان وجود دارد که این شاخص­ها تحت تاثیر برخی متغیرها، از یکدیگر فاصله بگیرند. ثانیا، برخلاف عقیده­ی برخی اقتصاددانان، مبنی بر این که مصرف بیشتر برای افزایش رفاه جامعه ضروری است، همه­ی انواع مصرف نه تنها نمی توانند رفاه ذهنی افراد را افزایش دهند، بلکه ممکن است در تامین نیازهای اساسی افراد هم ناتوان باشند. از این رو به نظر می­رسد که لازم است تحقیقات بیشتری در این حوزه انجام شود.

کلیدواژه ها:

subjective welfare ، objective welfare ، consumption ، رفاه ذهنی ، رفاه عینی ، مصرف