جنگ افزارهای نویافته و ناشناخته در آداب الحرب و الشجاعه

آداب الحرب و الشجاعه نوشته فخر مدبر، اثری است برجسته در آداب جنگاوری که در ابتدای قرن هفتم هجری قمری نوشته شده است. این کتاب کهن ترین اثر مربوط به جنگاوری در زبان فارسی است که تاکنون به دست ما رسیده و از ویژگی های برجسته آن، اشتمال بر واژگان و اصطلاحات فراوان نظامی است. قدمت اثر و نیز تسلط نویسنده آن به زبان هندی، پژوهش بر روی واژگان این کتاب را اهمیتی دوچندان می بخشد؛ بنابراین نویسندگان در این پژوهش برآنند تا با بررسی برخی از این واژه های نظامی ناشناخته به کاررفته در این اثر، هویت برخی از آنها را با توجه به متون و منابع مختلف تا حد امکان روشن سازند. روش کار بدین شکل است که در مرحله نخست، متن آداب الحرب مطالعه شد و واژگان ناشناخته و ثبت نشده در فرهنگ های لغات استخراج گردید. در مرحله بعد به روش مطالعه کتابخانه ای و جستجو در پیکره های متن محور، شواهد موجود گردآوری و دسته بندی موضوعی شد. واژگان نویافته شامل نام سی و هشت جنگ افزار است که براساس متن آداب الحرب و شواهد به دست آمده، برای بسیاری از آنها در این پژوهش برای نخستین بار اسناد و اطلاعاتی ارائه گردید؛ هرچند با تمام جستجوها، برای برخی دیگر هیچ گونه سند، شاهد یا توضیحی یافت نشد.

کلیدواژه ها:

فخر مدبر ، آداب الحرب و الشجاعه ، نثر فارسی ، جنگ افزار ، واژه های نویافته