شناسایی و رتبه بندی ابعاد و مولفه های ارزیابی خط مشی های آموزش عالی (با استفاده از روش تحلیل مضمون)

امروزه کلیه کشورهای جهان در تلاش هستند تا نقش آموزش عالی را در توسعه ملی و ارتقاء دانش و فناوری موردتوجه قرار دهند. درواقع می توان گفت یکی از پرارزش ترین منابعی که جامعه برای پیشرفت و توسعه در اختیار دارد، آموزش است. آموزش عالی درواقع یکی از اثربخش ترین سازوکارهای هر کشور برای مقابله با بزرگ ترین چالش های قرن حاضر به شمار می آید. هدف اصلی در این پژوهش شناسایی ابعاد و مولفه ها برای ارزیابی خط مشی های آموزش عالی بود. پژوهش حاضر یک پژوهش کاربردی - توسعه ای و روش انجام آن آمیخته اکتشافی(کیفی و کمی) است که از راهبرد کیفی تحلیل مضمون برای تجزیه وتحلیل داده ها و احصاء عوامل و شاخص ها و از روش های کمی آماری برای رتبه بندی آن ها استفاده شده است. داده ها از بررسی اسناد و ادبیات مرتبط و مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته استخراج شد. مصاحبه ها با ۱۳ نفر از خبرگان حوزه آموزش عالی و خط مشی گذاری به صورت هدفمند تا مرحله اشباع نظری انجام شد. برای اعتبارسنجی از سه رویه خود آزمون کدگذاری، کدگذاران مستقل و دریافت بازخور از مصاحبه شوندگان استفاده شد. برای تحلیل داده ها در سه مرحله استخراج مفاهیم صورت گرفت. براین اساس تعداد ۸ کد رابطه ای (مضمون فراگیر)، ۲۶ کد تفسیری (مضمون سازما دهنده) و ۱۰۵ کد توصیفی (مضمون پایه) مرتبط با ارزیابی خط مشی های آموزش عالی شناسایی و استخراج و با استفاده از تحلیل واریانس فریدمن رتبه بندی شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مولفه های "عوامل آموزشی و فرهنگی، عوامل قانونی و نهاد قانونی" ازجمله مهم ترین مولفه های موثر در  ارزیابی خط مشی های آموزش عالی است و دراین بین عوامل آموزشی و فرهنگی دارای اولویت اول است.

کلیدواژه ها:

خط مشی گذاری عمومی ، ارزیابی ، آموزش عالی ، سیاست های کلی نظام ، تحلیل مضمون