بررسی و تبیین تعقیب جزایی مسببان حادثه پرواز ۷۵۲ اوکراین از منظر حقوق جزای بین الملل

پرواز ۷۵۲ شرکت هواپیمایی اوکراین درتاریخ ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ مدتی بعد از پرواز مورد اصابت دو موشک قرار گرفت و سقوط کرد.در اثر این سقوط تمام سرنشینان هواپیما جان باختند. حادثه ای بسیار غم انگیز که مسائلی را در سطح بین الملل مطرح کرد. چرا کهقربانیان از اتباع کشورهای مختلف بوده و هواپیما نیز متعلق به دولتی غیر ایران بوده است. بنابراین موضوع در حقوق جزای بین المللقابل بحث و بررسی بوده است چرا که عنصر خارجی در این حادثه دخیل بوده است. دولت ایران علت حادثه را خطای انسانی اعلام نموداما برخی دولتها این عمل را عامدانه و مشمول جنایت علیه بشریت دانسته اند. با توجه به لزوم تحقق عناصر سه گانه جرم از جمله رکنمعنوی، احراز عمد در رفتار مجرمانه برای اطلاق جنایت علیه بشریت به این موضوع، ضروری خواهد بود. حال آنکه، رفتار مجرمانه براثرخطای انسانی انجام گرفته است با این وصف شمول رفتار بر جنایت علیه بشریت منتفی خواهد بود. اما از باب مسئولیت مسببان حادثه،جبران خسارات وارده و رسیدگی به رفتار مسببان حادثه، بایستی موضوع در مراجع قضائی رسیدگی شود. موضوع مرجع صلاحیت دار دررسیدگی به موضوع برابر مقررات بین الملل در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. با عنایت به تحقق عمل مذکور در کشور ایران،تابعیت ایرانی مسببان حادثه و تابعیت اکثر قربانیان، قاعدتا محاکم ایران براساس اصل صلاحیت سرزمینی، صلاحیت شخصی فعال ومنفعل صالح به رسیدگی به موضوع خواهند بود.

کلیدواژه ها:

صلاحیت ، جبران خسارت ، معاهدات بین الملل ، هواپیما