فن آوری تبدیل شیر به فرآورده های لبنی، مطالعه موردی در ایل سنگسری استان سمنان

عشایر این سنگسری مهم ترین ایل دامنه های جنوبی البرز به شمار می روند. این ایل دارای ویژگی های منحصر به فردی از جمله کوچ طولانی (۶۰۰ کیلومتر) از مناطق شمالی کویر مرکزی ایران به ارتفاعت البرز شرقی مرکزی، مساکن سنتی با شکوه (سیاه چادرهای بزرگ معروف به گوت) و دانش بومی غنی در زمینه های مختلف دامداری هستند. یکی از شاخص های مهم عشایر سنگسری تنوع فراورده های لبنی است. آن ها با برخورداری از دانش بومی از شیر فرآورده های لبنی متنوعی تهیه می کنند که منحصر به فرد است. هدف از پژوهش حاضر چگونگی تهیه انواع فرآورده های لبنی و کاربرد آنها در ایل سنگسری است. در این تحقیق از دو روش میدانی و اسنادی بهره گرفته شده است. نگارنده بر طبق نمونه گیری هدفمند از ۲۵ تن از زنان و مردان خبره استفاده کرده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که عشایر سنگسری از شیر بیش از ۲۲ فراورده تهیه می کنند که برخی از آنها مانند آرشه، چیکو، لور ارشه، مامای وهوو.. منحصر به فرد است. انسان سنگسری در شرایط سخت کوهستان با تفکر و تعقل و استفاده از ذخیره دانایی خود توانسته است به حیات خود ادامه دهد. بنابراین آنها ازذخیره ارزشمندی برخوردارند که می توان از ترکیب آن با دانش جدید بهره گرفت. بنابراین با به روز کردن و تقویت تکنیک ها و روش های بومی با هما پیوند دانش رسمی با دانش و شرایط بومی می توان به توانمندسازی و مشارکت مردم در جریان توسعه و شکل گیری یک جریان توسعه درون زا، متکی به خود و پایدار منجر شود.

کلیدواژه ها:

ایل سنگسری ، فراورده های لبنی ، فناوری های بومی ، مستندسازی ، دانش بومی