طراحی و اجرای الگویی برای تعیین نیازمندیهای سیستم مدیریت پسماندهای پزشکی شهر قشم

مقدمه: پسماندهای مراقبت از سلامت )پزشکی(، دسته مهمی از پسماندهای شهری محسوب می شوند زیرا علیرغم مقدار اندک، درصورت مدیریت نادرست، اثرات سوء بهداشتی فراوانی بر جای می گذارند. هدف از این مطالعه، طراحی و اجرای الگویی برای تعییننیازمندیهای سیستم مدیریت پسماندهای پزشکی شهر قشم است.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی است که به مدت یک سال در شهر قشم انجام شده است. در این مطالعه ابتدااطلاعات میدانی از تعداد مراکز تولید کننده پسماند پزشکی در شهر قشم، و وضعیت فعلی جمع آوری، بیخطرسازی و دفع نهایی اینپسماندها جمع آوری شد. سپس از طریق نمونه برداری و انجام آنالیزهای مورد نیاز، مشخصات کمی و کیفی پسماندهای تولیدی درمراکز مختلف تولید کننده پسماند پزشکی در سطح شهر قشم تعیین گردید. در ادامه، الزامات، تجهیزات، تاسیسات و ماشین آلاتمورد نیاز برای مدیریت پسماندهای پزشکی شهر قشم تعیین شد. سپس مدلی برای براورد هزینه های سیستم مدیریت پسماندپزشکی، ارائه و بر اساس آن، تمامی هزینه های مترتب بر ذخیره سازی، جمع آوری، حمل، بیخطرسازی و دفع نهایی پسماندهافهرست بندی شد.نتایج و بحث: بر اساس مطالعه حاضر، روزانه ۱۰۴ کیلوگرم پسماند پزشکی در مطب ها، درمانگاهها و سایر مراکز خصوصی این شهرتولید می شود )غیر از پسماندهای تولیدی در بیمارستان خانم و چهار پایگاه جامع سلامت( و برای مدیریت صحیح این پسماندها بهیک دستگاه اتوکلاو ۵۰۰ لیتری، یک وانت اتاقدار، یک راننده و یک اپراتور، ۱۰۰ متر مربع زمین و یک سوله نیاز است. همچنینمیزان پسماندهای پزشکی تولید شده در مطب های مامایی، متخصص غیرجراح، متخصص جراح، ارتوپدی، آزمایشگاه، مطب۲۱۱۵ ، و ۲۱۵۶ برابر مطب پزشک عمومی است. ،۱۱۵ ،۲۱.۱ ،۱۱۱۱ ،۱۱۳ ، دندانپزشکی و متخصص زنان و زایمان، به ترتیب ۱۱۱۱همچنین بر اساس آنالیزهای صورت گرفته، حداقل هزینه مدیریت هر کیلوگرم از پسماندهای پزشکی شهر قشم، ۴۱۱،۰۰۰ ریال )بادوره بازگشت سه ساله( و ۴۴۴،۱۲۲ ریال )با دوره بازگشتت پنج ساله( خواهد بود. از طرفی دیگر بر اساس مدل الگوی ثابت، حداقلمبلغی که هر مطب باید ماهیانه پرداخت کند ۱،۱۲۵،۱۰۶ ریال است. نتیجه گیری: به علت کوچک بودن شهر قشم و اندک بودن تعداد مطب ها و واحدهای تولید کننده پسماندهای پزشکی، سرانههزینه مدیریت پسماندهای پزشکی، بیشتر از شهرهای بزرگ و پرجمعیت است. لذا شرط موفقیت و تداوم عملیات جمع آوری، بیخطرسازی و دفع نهایی پسماندهای پزشکی در این شهر، حمایت سازمان منطقه آزاد قشم از فعالیت شرکت های سرمایه گذار، ازطریق تامین زمین رایگان، اعطاء معافیت های مالیاتی، و در اختیار گذاشتن سوله مورد نیاز، و همچنین تلاش معاونت درمان دانشگاهعلوم پزشکی هرمزگان برای ملزم نمودن تمامی مطب ها و واحدهای تولید کننده پسماند پزشکی با عقد قرارداد با شرکت سرمایهگذار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان است.

کلیدواژه ها:

پسماند پزشکی ، مدیریت ، الگو ، طراحی ، قشم