نقش هوش هیجانی در تنظیم شناختی هیجان و موفقیت تحصیلی دانش آموزان

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش هوش هیجانی در تنظیم شناختی هیجان و موفقیت تحصیلی دانش آموزان است. این پژوهش به روش مروری با بررسی متون و اسناد موجود در این زمینه انجام شده است. پژوهش ها نشان داده اند که فقدان مهارت تنظیم شناختی هیجان، می تواند برشدت، مدت و نوع هیجان تجربه شده اثرات منفی داشته باشند و باعث شود که افراد نتوانند هیجانات خود را به صورت هشیار تعدیل کنند(بارق و ویلیامز، ۲۰۰۷). هیجانات منفی می تواند یکی از علل اساسی کژکاری در بین کودکان و نوجوانان باشد؛ در حقیقت هیجانی شدن منفی یکی از مولفه های اساسی در اختلالات درونی شده و بیرونی شده در دوران کودکی است؛ ازاین رو کودکان دارای اختلالات درونی شده، غمگینی، افسردگی، اضطراب و ترس شدیدی را تجربه می کنند. کودکان وقتی که به هر شیوه دیگری قادر به ارضای نیازهایشان نباشند، دست به برون ریزی می زنند، نسبت به همکلاسی هایشان عصبانیت، ناراحتی و ترس بیشتری دارند، وقتی بزرگ تر می شوند با هیجانات منفی بیشتری روبه رو می شوند و حتی در طول زمان، سازگاری شان کمتر می شود. این کودکان همین طور که بزرگ تر می شوند، مشکلاتشان در زمینه ی هیجانی شدن منفی، بستگی به تجربیات شکست در تنظیم هیجانات دارد(ایزنبرگ و همکاران،۲۰۰۴). از طرفی این مسئله مطرح می شود که اکثر کودکان برای رفع چالش های محیطی و برخورد با موقعیت های تهدید کننده و استرس زا، از روش های ساده و ابتدایی بیرونی و رفتاری برای تنظیم هیجانات خود استفاده می کنند که می تواند منجر به ایجاد مشکلاتی در سلامت روان و همچنین بروز رفتارهای پرخطر در آن ها شود درصورتی که کودکان می توانند از سن هشت یا نه سالگی یاد بگیرند که هیجان های خود را از طریق شناخت یا افکارشان نظم بخشند(گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۷). نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که آموزش هوش هیجانی باعث بهبود تنظیم هیجانات منفی و افزایش همدلی در دانش آموز می شود. هوش هیجانی توانایی تشخیص، ارزیابی و بیان هیجان به نحو صحیح و سازگارانه است؛ هوش هیجانی توانایی درک هیجان و آگاهی از هیجان ها، توانایی ایجاد احساسات و تسهیل فعالیت های شناختی، عمل سازگارانه و توانایی تنظیم هیجان ها در شخص و دیگران است. هوش هیجانی باعث بهبود و افزایش بهزیستی ذهنی و تنظیم شناختی هیجان در افراد می شود. آموزش هوش هیجانی می تواند کفایت اجتماعی و تنظیم هیجان دانش آموزان را افزایش دهد. اندازه اثر رابطه هوش هیجانی و تنظیم هیجان معنادار است؛ به طوری که افراد باهوش هیجانی بالا توانایی بهتری در تنظیم هیجانی خوددارند.

کلیدواژه ها:

هوش هیجانی ، تنظیم شناختی هیجان ، موفقیت تحصیلی ، دانش آموزان