ارائه الگوی ارزیابی شاخص های کمی و کیفی فضای سبز در شهر مشهد

وجود پارک و فضای سبز از عناصر اکولوژیکی کلیدی در جهت بهبود کیفیت زندگی شهری محسوب میشوند. با این وجود، فضاهای سبز در بین مناطق شهر در ابعاد کمی و کیفی به دلیل عوامل مختلف اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی غالبا نامتوازن توزیع شده اند. از این رو، برنامه ریزان شهری به ابزارهای موثر برای ارزیابی و تحلیل فضاهای سبز در میان مناطق شهر نیاز دارند. رایج ترین شاخص مورد استفاده در ارزیابی فضای سبز، شاخص مساحت کل فضای سبز به جمعیت کل می باشد، با این حال این شاخص، اطلاعاتی در مورد نحوه توزیع فضای سبز در سطح شهر یا مناطق شهری و همچنین اثرات اکوسیستمی و اکولوژیکی آن به صورت کاملی ارائه نمی دهد که نیازمند بررسی ابعاد جامع تر با استفاده از سنجه های جدید می باشد. هدف این مطالعه ارائه ابزارهایی برای ارزیابی جامع تر فضای سبز در یک چارچوب چند بعدی درکلان شهر مشهد است. بدین منظور ابتدا به شناسایی یک مجموعه شاخص در سه بعد کمی(سرانه، درصد فضای سبز)، کیفی(میانگین اندازه، درصد فضای سبز بیشتر از ۰.۵ هکتار، تراکم، میانگین فاصله اقلیدسی نزدیک ترین همسایه) و دسترسی(شاخص تجمع، شاخص شکل هندسی، درصد جمعیت با فاصله ۱۰۰ و ۳۰۰ به فضای سبز) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نرم افزار فرگستس جهت ارزیابی وضعیت فضای سبز در مناطق ۱۷ گانه شهر مشهد می پردازد. نتایج نشان می دهد منطقه ۱۷، ۶ و ۷ به ترتیب دارای وضعیت مطلوبی به لحاظ شاخص های مورد بررسی دارند و مناطق کم برخوردار ۱۵ و ۱۶ که بدون برنامه رشد کرده اند، بدترین وضعیت توزیع فضایی پارک ها را در میان مناطق شهر مشهد داشته اند.

کلیدواژه ها:

فضای سبز ، دسترسی ، کیفیت ، سنجه های سیمای سرزمین ، فرگستس