فراوانی و توزیع مکانی ذرات میکروپلاستیک در رسوبات رودخانه خرمارود، استان گلستان

رودخانه ها به طور موثر میکروپلاستیک ها را به دریاها منتقل می کنند، اما در طول این انتقال، میکروپلاستیک ها می توانند به طور موقت در رسوبات ذخیره شوند جایی که به دلیل فرآیندهای بیولوژیک و فیزیکی، بیشتر دچار تکه تکه شدن می شوند. این مطالعه با هدف بررسی توزیع و فراوانی میکروپلاستیک ها (MPs) در رسوبات سطحی رودخانه خرمارود، استان گلستان انجام شده است. در مجموع، ۱۵ نمونه رسوب (۵ ایستگاه با ۳ تکرار) در فصل بهار، سال ۱۴۰۱ نمونه برداری شد که شناسایی فیزیکی میکروپلاستیک ها با استفاده از استریومیکروسکوپ مورد مطالعه قرار گرفت. ترکیبات پلیمری آنها با استفاده از دستگاه طیف سنج مادون قرمز تبدیل فوریه بازتاب کل ضعیف (ATR-FTIR) مشخص شد. نتایج نشان داد که ایستگاه ۵، با فعالیت انسانی بالا ۱۶۰±۸۸۰ ذره در یک کیلوگرم از رسوبات خشک، بیشترین فراوانی میکروپلاستیک و ایستگاه ۱، بالادست رودخانه با ۶۶±۲۰۰ ذره بر کیلوگرم دارای کمترین فراوانی بود. میانگین MPs مشاهده شده در تمامی ایستگاه های مورد مطالعه ۸۰/۹۲±۱۷/۴۳۰ ذره بود. بیشترین فراوانی را میکروپلاستیک های رشته ای (۵۲/۷۷ درصد) و کمترین فراوانی را فیلم ها (۱۰/۳ درصد) داشتند. نتایج نشان داد که گروه ۱۰۰۰-۵۰۰ میکرومتر با ۱۹/۴۴ درصد،  بیشترین فراوانی درحالی که گروه ۵۰۰۰-۳۰۰۰  با ۸۸/۳ درصد دارای کمترین فراوانی بودند. رنگ سیاه با ۸۱/۵۵%  بیشترین و رنگ آبی با ۳۳/۲ درصد دارای کمترین فراوانی بودند. ترکیب پلیمری MPs شامل پلی پروپیلن (PP، ۴۱ درصد)، پلی اتیلن (PE، ۳۰ درصد)، پلی استایرن (PS، ۱۶ درصد) پلی استر (PS، ۱۱ درصد) و پلی آمید (PA، ۲ درصد) بود. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که MPs در رسوبات ساحلی منابع متعددی دارند که غالبا از توریسم، فاضلاب و بسته بندی مشتق شده است.

کلیدواژه ها:

میکروپلاستیک ، رسوب ، رودخانه خرمارود ، ATR-FTIR