بررسی کردن میزان اثر بخشی روش های تدریس مستقیم بر یادگیری درس علوم در دانش آموزان مبتلا به مشکلات یادگیری

مقاله حاضر از نوع توصیفی و از لحاظ گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای است که با توجه به نظرات اندیشمندان این عرصه به رشته تحریر در آمده است. هدف از نگارش این مقاله بررسی کردن میزان اثر بخشی روش های تدریس مستقیم بر یادگیری درس علوم در دانش آموزان مبتلا به مشکلات یادگیری میباشد.ین روش در مورد سطوح بالای یادگیری و فعالیت های ذهنی مانند درک و کاربرد، کمتر موثر است (لوی به نفل از مشایخ، ۱۳۸۱). روش سخنرانی : روش سخنرانی جزء روش توضیحی محسوب می شود، اما از آن جا که این روش سابقه تاریخی دارد، از آن به عنوان روشی مستقل نام می برند. در روش سخنرانی، معلم کم و بیش بدون وقفه در کلاس صحبت می کند. شاگردان به سخنان معلم گوش می دهند، یادداشت بر می دارند و سپس درباره ی سخنان معلم می اندیشند، ولی با او گفتگو نمی کنند. اساس و هدف تدریس از طریق سخنرانی، ارائه اطلاعات از سوی معلم به شاگردان است (صفوی،۱۳۷۹). مراحل سخنرانی: ۱-بخش مقدماتی در این بخش از سخنرانی، معلم زمینه را برای ارائه مطلب آماده می سازد و سپس ، موضوع سخنرانی و برنامه ای که برای آن تدارک دیده است را اعلام می دارد. ۲- بخش میانی: در این بخش معلم، اطلاعات و نکات لازم را درباره ی موضوع بیان می کند، بیشترین وقت سخنرانی صرف این بخش می شود. ۳- بخش پایانی: در بخش پایانی معلم مطالب و اطلاعات ارائه شده را به یکدیگر ربط می دهد، مظالب را خلاصه و جمع بندی می کند، به سوال ها پاسخ می دهد و در صورت لزوم برای آن ها تکالیف درسی تعیین می کند و سخنرانی خود را با یک اختتام مناسب پابان می بخشد (صفوی،۱۳۷۹). محاسن روش سخنرانی: ۱- اقتصادی بودن آن ۲- برای تقویت قوه ی بیان معلم و مهارت گوش دادن دانش آموزان مفید است. ۳- روش فوق، روشی انعطاف پذیر است (صفوی،۱۳۷۹). محدودیت های روش سخنرانی: ۱- سخنرانی روشی است که معلم در آن متکلم وحده و فعال است و دانش آموزان در آن غیر فعال هستند. ۲- این روش برای آموزش مهارت های علمی روش مناسبی نیست. ۳- در این روش معلم اختلاف های فردی افراد را در جریان یادگیری در نظر نمی گیرد و مطالب را برای همه به طور یکسان ارائه می دهد. ۴- سخنرانی روشی است که بیشتر به نفع معلم است تا به سود دانش آموز. ۵- جلب توجه و تمرکز فکری، در طول مدت سخنرانی مشکل است. ۶- این روش، به خصوص اگر به تنهایی به کار رود، برای ایجاد مهارت های کلامی در دانش آموزان مفید نیست. ۷- در روش سخنرانی، محصل ناچار است، مطالبی را که به وی عرضه شده است، به زور تکرارو حفظ کند (صفوی،۱۳۷۹). به طور کلی مساله این نیست که از روش سخنرانی باید استفاده کرد یا باید آن را به کلی کنار نهاد، بلکه مساله این است که چه وقت باید از آن استفاده کرد (سیف،۱۳۸۳). روش های تدریس فعال در فرایند یاددهی – یادگیری فعال، یادگیرنده خود از طریق تجربیات دست اول، آزمایش های مستقیم و در گیر شدن در تحقیق و حل مساله به علم آموزی می پردازد. اساس روش یاددهی- یادگیری فعال کمک به دانش آموزان برای فرضیه سازی، پیش بینی، کاوش، برقراری ارتباط و کسب تجربه های گوناگون علمی است. (ادیب نیا،۱۳۸۷). این شیوه موجب پرورش مهارت های مختلفی چون : اندیشیدن، نقد کردن، به کارگیری آموخته ها در موقعیت های مختلف برای یافتن پاسخ پرسش های موجود و یا ابداع روش های نوین می شود (ادیب نیا، ۱۳۸۷). تفکر باید ضمن تجربه جریان پیدا کند. روش تدریس همان روش تحقیق است (شریعتمداری،۱۳۸۰). اساس روش تدریس مبتنی در فرایند یاددهی – یادگیری فعال به شرح زیر است. ۱-فعالیت های آموزشی دانش آموزان گروهی است و تاکید عمده بر همیاری است. ۲-مسئول یادگیری دانش آموز خود اوست. ۳-معلم نقش تسهیل کننده یادگیری و راهنمایی دانش آموز را دارد. ۴-به مهارت های تفکر و مطالعه، بهای بیشتری داده می شود. ۵-فرصت های یادگیری برابر، برای همه دانش آموزان فراهم می شود. ۶-اعتماد به نفس در دانش آموزان تقویت می شود. ۷-رقابت فردی تضعیف می شود و در مقابل احساس موفقیت گروه تقویت می شود (ادیب نیا،۱۳۸۷).

کلیدواژه ها:

روش تدریس مستقیم ، اثر بخشی ، علومیادگیری ، مشکلات یادگیری