مقایسه اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر واقعیت درمانی و درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی والدگری زوجین فرزندپذیر کودکان بی سرپرست بهزیستی

مقدمه: پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر واقعیت درمانی و درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی والدگری زوجین فرزندپذیر کودکان بی سرپرست بهزیستی انجام گرفت. روش­ کار: این پژوهش از نظر هدف کاربردی بوده و ازلحاظ روش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود که در آن از طرح پیش آزمون- پس آزمون با پیگیری استفاده شد. از بین کلیه زوج های فرزندپذیر مراجعه­کننده به سازمان بهزیستی شهر تهران در سال ۱۴۰۱ با استفاده از روش نمونه­گیری در دسترس ۴۵ نفر انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) گمارش شدند. گروه آزمایش اول به مدت ۱۰ جلسه درمان گروهی مبتنی بر واقعیت­درمانی و گروه آزمایش دوم به مدت ۱۰ جلسه درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت کردند. شرکت­کنندگان هر سه گروه در مراحل پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری مقیاس خودکارآمدی والدگری دومکا و همکاران (۱۹۹۶) را تکمیل کردند. یافته­های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در فضای نرم­افزار SPSS-۲۶  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته­ ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین نمرات گروه کنترل و آزمایش تفاوت معناداری وجود دارد (۰۰۱/۰>P). در مقایسه با گروه کنترل، گروه های آزمایشی خودکارآمدی والدگری زوجین فرزندپذیر کودکان بی سرپرست بهزیستی را بهبود بخشیدند. باوجوداینکه بین دو رویکرد آزمایشی تفاوت معناداری وجود نداشت؛ اما تاثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد نسبت به واقعیت درمانی اندکی بیشتر بود. نتیجه­ گیری: درمان­های گروهی مبتنی بر واقعیت­درمانی و مبتنی بر پذیرش و تعهد از اثربخشی قابل­توجهی در جهت بهبود خودکارامدی والدگری زوجین فرزندپذیر کودکان بی­سرپرست بهزیستی برخوردار است. از این رو متخصصین، پژوهشگران و درمانگران این حوزه می­توانند از این مداخلات به ویژه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به عنوان گزینه­های موثر جهت بهبود خودکارامدی این افراد استفاده کنند.

کلیدواژه ها:

reality therapy ، therapy based on acceptance and commitment ، parenting self-efficacy ، واقعیت درمانی ، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ، خودکارآمدی والدگری