مقایسه مفهوم «رند» در اندیشه های سعدی و حافظ شیرازی

مفهوم رندی و واژه رند در ادبیات و زبان فارسی از دیرباز با معانی و مفاهیم بسیاری به کار رفته و شاعران و نویسندگان،از آن با تعابیر متفاوتی استفاده کرده اند.در اندیشه ها و آثار سعدی و حافظ شیرازی، به تناوب نشانه هایی از تاثیرپذیریآگاهانه این دو شاعر از میراث ادبی و فکری متفکران متقدم و معاصرشان دیده می شود، به طوری که میتوان آثار آنها را محصول معناشناسی فرهنگی دانست. هدف بنیادی این تحقیق، نشان دادن مفاهیم متعدد واژه «رند» در میان اندیشه ها و آثار این دو شاعر که از سرمایه های اصلی شعرسنتی ایران هستند، می باشد.همچنین در این مقاله، به دنبال بررسی لایه های فکری و ایدئولوژیک منعکس در آثار سعدی و حافظ شیرازی، درباب واژه «رند»، با توجه و تاکید به مضامین قلندرانه، رندانه و عارفانه و عاشقانه هستیم. نتایج این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و مقایسه ای انجام شده است، بیانگر آن استکه میزان توجه حافظ به مقوله رند و تفکرات رندانه بسیار گسترده تر است و او از این واژه به مراتب با نگرش های مثبت و متعالی توجه داشته است و به طور کلی «رند» در اشعارش شخصیتی مشابه انسان کامل، با صفاتی همچون عاشقی، پرهیز از تظاهر، دردنوشی و وارستگی نمایان می شود. همچنین تحلیل آثار سعدی نیز نشانگر آن است که مقوله «رند» در گلستان و بوستان، دارای چهره ای منفی و نه چندان موجه است، اما در غزلیات، رویکرد سعدی کمی دچار تغییر می شود و به رندسیمایی عاشقانه و موجه،- البته نه به اندازه حافظ- میبخشد.

کلیدواژه ها:

حافظ ، رند ، سعدی ، مقایسه