رویکردهای انسان شناسانه اسلام و اومانیسم و تاثیر آن بر تعیین نظریه اخلاق هنجاری

ارتباط بین انسان شناسی و رسیدن به سعادت از طریق عمل به دستورات اخلاق هنجاری به صورت مقایسه تطبیقی بین اسلام و اومانیسم از جمله مباحثی است که غالبا اندیشمندان مسلمان و اومانیسم بدان نپرداخته یا به گونه ای روشن در مورد آن سخن نگفته اند. با تحقیق در منابع چنین می یابیم که بشر تلاش های زیادی جهت دستیابی به سعادت کرده، به صورتی که مکاتب گوناگون فلسفی و اخلاقی برای خوشبختی او راهکارهای متفاوتی ارائه کرده اند. اومانیسم مکتبی است که بر اصالت انسان به صورت جمعی یا فردی تاکید دارد؛ و می کوشد سعادت بشر را با تمرکز بر خود بشر تامین کند. اما دین اسلام با تکیه بر جامعیتش همه نیازهای حقیقی بشر را در نظر گرفته و بر اساس آن، کرامت بشری را رعایت کرده و انسان را جانشین خدا بر روی زمین قرار داده است. در مساله اخلاق هنجاری نیز اسلام و اکثریت اومانیست ها در اصل این مساله که وظیفه گرایی در مسیر غایت گراییست با هم اشتراک داشته اما تفاوت اصلی اسلام و اومانیسم در نوع غایت و اصل وظیفه است که اسلام بر پایه دو بعدی دانستن انسان برای او غایت و وظیفه ای را مشخص می کند که تامین کننده سعادت دنیا و آخرت اوست و در مقابل اومانیست ها سعادت را بر و لذت گرایی دنیایی گذاشته زیرا انسان را موجودی تک بعدی می دانند.در این مقاله سعی شده است با بررسی تفکرات انسان شناسانه هر دو مکتب با رویکرد اخلاق هنجاری آنان آشنا شده و تعیین نماییم در صورت مواجهه با اعمال اخلاقی هر مکتب به چه سان حکم به انجام فعل اخلاقی می دهد.

کلیدواژه ها:

انسان ، انسان شناسی ، اسلام ، اومانیسم ، اخلاق ، اخلاق هنجاری.